Yassıada Canlanacak

[alfonzo28]

Burası Yassıada... Bu adada 3 kalem kırıldı. Bu ada Türkiye'nin en acı günlerine tanıklık etti. Yıllarca "Yaslıada" olarak anıldı. Şimdi adanın kültür merkezine dönüşmesi için çalışmalar var.




Adanın tarihi acı dolu: 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Demokrat Parti yöneticileri bu adada yargılandı. Kurulan Yüksek Adalet Divanı, davaya 14 Eylül 1960'da başlamış, Aralarında Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes'in de bulunduğu yaklaşık 500 sanık, "Anayasa'yı ihlal" ve diğer suçlardan 11 ay süren yargı sürecinde hakim önüne çıkmıştı.



Son duruşma 15 Eylül 1961'de yapıldı. Başbakan Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan, Celal Bayar başta olmak üzere 15 sanığı ölüm cezasına çarptırıldı.



Milli Birlik Komitesi (MBK) yalnızca üç ölüm cezasını onaylamış ve Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan İmralı Adası'nda idam edilmişti. Celal Bayar'ın cezası ise, yaşının ileri olması nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çevrilmişti. İdamların ardından halk, Yassıada'dan uzun süre "Yaslıada" diye sözetmişti.



Yargılamalar bittikten sonra Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na teslim edilen Yassıada; 1978'e kadar subay eğitim için kullanılmış. 1993 yılında ise İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Enstitüsü'ne devredilmişti.



Fakat şehre uzaklığı ihtiyaçların karşılanmasını zorlaştırdığı için Su Ürünleri Enstitüsü 1995 yılında adayı terk edince, mülkiyeti Hazine'ye ait olan adadaki lojman, yemekhane ve sosyal tesisler, bakımsızlıktan artık kullanılamaz hale geldi.



Camları kırılan, duvarları dökülen binalar, adaya gelip gidenlerin tahribatıyla neredeyse tanınmayacak durumda.



Şimdi Yassıada bir Kültür Merkezi olma yolunda ilerliyor.Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, acı anılarla dolu adayı sosyal yaşama kazandırmak için projelerinin olduğunu açıkladı.



Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Yassıada'nın yeniden sosyal yaşama, toplumsal hayata kazandırılması gerektiğini ifade etti.



Bakan Günay, şöyle devam etti; "Geçmişte acı anılarla dolu olsa da yeniden sosyal yaşama, toplumsal hayata kazandırılması gerekiyor diye düşünüyorum. Bir çalışmamız var, müze mi olabilir? bir kültür merkezi ya da kongre merkezi mi olabilir? Bu konuda bir ön çalışmamız var. Şu anda net birşey söylemek için erken ama sanıyorum ki gelecek 14 Mayıs'larda Yassıada'yı güzel duygularla anabileceğimiz bir mekana dönüştürmeye çalışacağız."



Adalar Belediye Başkanı Coşkun Özden de, Yassıada'nın bugün maneviyatıyla bağdaşan bir durumda olmadığını söyledi.



Yassıada'nın turizme kazandırılması gerektiğini belirten Özden, "Tabii manevi değeri çok yüksek olan bir yer. Bir tarihin yaşandığı yer. Maneviyatıyla bağdaşan bir durumda değil şu anda" dedi.



Özden şöyle devam etti: "Orada tarihi değerleri yansıtan bir müze de olabilir. 'Demokrasi Müzesi' gibi. Müzenin yanında turizme katkı yapabilecek yatırımlar da yapılabilir. Bu şekilde değerlendirilmesi lazım. Netice itibariyle güzel bir ada. İstanbul'a da yakın bir yerde" dedi...



Özden adanın turizme kazandırılması için özel müteşebbisleri yatırım yapmaya çağırdı.



Eni 185, boyu 740 metre olan Yassıada, 18.3 hektar yüzölçümüne sahip. Biri sivri, diğeri yassı görünümlü olan iki Hayırsızada'dan 'yassı olanı' diye biliniyor.



Bizans İmparatorluğu döneminde 4. Yüzyıl'dan itibaren bir sürgün yeri olarak kullanılan Yassıada'ya, İmparator Theophilos (829-846) Platea adını verdiği bir manastır inşa ettirir.



12. Yüzyıl'da Latinlerin ve 15. Yüzyıl'da Rusların istilasına uğrayan ada, İstanbul'un fethinden sonra uzun süre boş kalır. 1859'da adayı satın alan İngiltere'nin İstanbul sefiri Sir Henry Bulwer, sahilde burçları olan kaleye benzer bir bina ile şato büyüklüğünde bir köşk inşa ettirir.



1872'de adayı satın alan Mısır Hidivi İsmal Paşa, bir süre sonra adayı terk eder. 1950 yılında Yassıada, bir ailenin özel mülkiyetine geçtikten sonra o yıl cebri icra yoluyla Maliye hazinesine devredilir.



Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, günümüzde de duran Bulwer'in şato tipi yuvarlak köşkünü muhafaza ederek, subay ve erler için yüksek katlı lojmanlar, spor sahası, tesisler, buz deposu, yemekhane, silahhane gibi bir çok yeni bina yaptırır.



1952'de eğitim hizmetlerine açılan Yassıada'da, 27 Mayıs darbesinden sonra kurulan mahkemede Demokrat Partililer yargılanır.
Kaynak: Cihan Haber Ajansı
Fotoğraflar: Sertaç Dalğalıdere