Carlo Avogadro Kimdir? Hayatı, Biyografisi ve Yaşamı Hakkındaki Yazılar

[prensisa]

Adı kısaca Avogadro olarak yazılan İtalyan bilim adamının hem ünvanı hem de tam ismi yazılınca oldukça uzun bir yer tutar:
Quaregna ve Cerreto Kontu Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro.
1776 yılında Torino’da doğdu.Önce hukuk ve felsefe öğrenimi gördü.1800-1805 yılları arasında matematik ve fizik okudu.1809 yılında Vercelli Kraliyet Okulu’nda profesör olarak göreve başladı.1820 yılında Torino Üniversitesi’nde kurulan matematiksel fizik kürsüsünün başına getirildi.Ancak çıkan iç savaş nedeniyle 2 yıl sonra kürsü kapandı. Tekrar Vercelli Kraliyet Okulu’ndaki görevine döndü.1850 yılında emekli olana kadar bu okulda ders verdi.
1811 yılında,aynı sıcaklık ve basınç koşulları altında,eşit hacimdeki değişik gazların,türleri ne olursa olsun,eşit sayıda molekül içerdiğini öne süren bir varsayım geliştirdi.
Kendi adıyla anılan bu yasa,o dönemdeki bilim dünyasında kabul görmüş olan Dalton yasasına ters düşüyordu.Bu nedenle benimsenmedi.
1858 yılında İtalyan kimyacı Stanislao Cannizzaro, Avogadro’nun varsayımına dayalı mantıksal kimya sistemini oluşturduktan sonra ‘Avogadro Yasası’ kabul edildi.
En önemli yapıtı,1837-1841 yılları arasında yayınladığı ‘Tartılabilir Cisimler Fiziği ve Cisimlerin Genel Bileşimi Üzerine İnceleme’ adlı 4 ciltlik kitabıdır.
Kendi adıyla anılan bu yasanın yaklaşık 50 yıl sonra kabul görmesi Avogadro’nun aşırı utangaç olmasıyla da ilgilidir.Yalnız başına çalışıyordu.Meslektaşları ile az yazışır ve çok az sayıda bildiri yayınlardı.Bilimsel toplantılara ise hiç katılmıyordu.
1856 yılında öldü.
*
Avogadro Yasası,atomların büyüklüğünü ve ağırlığını doğru olarak ölçmeyi sağlayan bir temel oluşturmuştur.Aynı zamanda kimyanın temel ölçü birimlerinden biri olan Avogadro sayısı ortaya çıkmıştır.Bu sayı,bir maddenin 1 molekül-gramında bulunan molekül miktarıdır.Değeri 6,02 x 10 üzeri 23 olarak gösterilir.Bu sayı muazzam derecede büyüktür.Göz önüne getirebilmek için pratik benzetmelere gerek duyulur.
Bu sayı,ABD’ni 14,5 km. kalınlığında patlamış mısırla kaplamak için gereken mısır tanesi sayısı kadardır.Veya Pasifik Okyanusu’nun tüm suyunu dolduracak bardak sayısına eşittir.Ya da düzgünce istiflendiğinde Yerküre’yi 322 km.kalınlığında bir tabaka halinde kaplayabilecek meşrubat kutusu sayısı kadardır. Şöyle bir örnek daha verilebilir:Aynı sayıda Amerikan senti, Yerküre’deki her insanı dolar trilyoneri yapmaya yeter.
KAYNAKLAR:
A Short History of Nearly Everything
AnaBritannica