_SoN_
02-26-2008, 16:14
Küresel ısınma
Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Bu olay son 50 yıldır iyice saptanabilir duruma gelmiş ve önem kazanmıştır.
Dünya'nın atmosfere yakın yüzeyinin ortalama sıcaklığı 20. yüzyılda 0.6 (± 0.2) °C artmıştır. İklim değişimi üzerindeki yaygın bilimsel görüş, "son 50 yılda sıcaklık artışının insan hayatı üzerinde fark edilebilir etkiler oluşturduğu" yönündedir [1] (http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCresel_%C4%B1s%C4%B1nma#_note-0#_note-0).
Küresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sera_gazlar%C4%B1) neden olduğu düşünülmektedir. Karbondioksit (http://tr.wikipedia.org/wiki/Karbondioksit), su buharı (http://tr.wikipedia.org/wiki/Su_buhar%C4%B1), ****n (http://tr.wikipedia.org/wiki/****n) gibi bazı gazların, güneşten (http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F) gelen radyasyonun (http://tr.wikipedia.org/wiki/Radyasyon) bir yandan dış uzaya yansımasını önleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkürenin fazlaca ısınmasına yol açtığı ileri sürülmektedir.
Su buharı, diğer sera gazlarından farklı olarak güneşten gelen radyasyonun şiddetine ve gezegenin (http://tr.wikipedia.org/wiki/Gezegen) ortalama ısısına göre sabit olan bağlı bir değişkendir. Dolayısıyla küresel ısınma konusunda pasif etkiye sahiptir. Ancak diğer sera gazları, yer yer bağımsız değişken olarak küresel ısınma üzerinde aktif bir etki yaratabilirler. Örneğin karbondioksit, yoğun volkanik etkinlik sonucu ya da insanlar tarafından fosil yakıtların yakılmasıyla yoğun olarak atmosfere salınabilir. Bu durum, gezegenin ortalama ısısından bağımsız olarak ortaya çıkabilen ve ortalama ısının artması sonucunu doğuran bir etken olarak işlev görür.
Bugün için bilim çevrelerinde küresel ısınmadan başat rolün atmosferde karbondioksit oranının artmasına bağlanmaktadır. Her ne kadar atmosferdeki karbondioksit,
yeşil bitkilerin fotosentez olayında,
karbondioksitin litosfer yüzeyinde suda çözünmesiyle, atmosferden çekilmekte ise de, bu mekanizmaların kapasitesinin üzerinde karbondioksit salınımı, gezegen üzerinde sera etkisi yaratmaktadır.
Su buharı dışındaki sera gazları dolayısıyla gezegen yüzeyindeki ortalama ısının artması, buharlaşmanın artmasına yol açacaktır. Bu ise atmosferde daha fazla su buharı, yani bulut oluşmasına yol açar. Bulutlar, güneşten gelen radyasyonun bir bölümünü dış uzaya yansıtırken bir bölümünü soğurarak ısınırlar, bir bölümünü de yeryüzüne geçirirler. Litosfer ve hidrosfere ulaşan bu radyasyonun da bir bölümü soğurularak ısınmaya yol açarken bir bölümü dış uzaya yansır. Dış uzaya yansıyan radyasyon yeniden bulut kütlesi ile karşılaştığında, aynı olaylar yaşanır, yansıtılır, soğurulur, dış uzaya kaçar.
Bu mekanizma, su buharı dışındaki sera gazlarının atmosferde artması sonucu bulutların sera etkisini artırmakta, küresel ısınmaya yeni bir katkıya yol açmaktadır.
Nedenleri
İklim sistemi içsel ve insani etkiler, güneş hareketleri ve sera gazları, vb. nedenlerden etkilenmektedir. İklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.
Bu değişimin detaylı nedenleri açık bir araştırma alanıdır ama bilimsel çoğunluk sera gazlarının son zamanlardaki sıcaklık artışının başlıca nedeni olduğunu belirtmektedir.
Atmosferdeki karbondioksit (http://tr.wikipedia.org/wiki/Karbondioksit) (CO2) ve ****n (http://tr.wikipedia.org/wiki/****n) (CH4) oranlarındaki artış dünya yüzeyinin sıcaklığını yükseltmektedir. CO2 oranındaki artış dünyanın yüzeyini ısıtmakta ve kutuplara yakın buzların erimesine yol açmaktadır. Buzlar eridikçe yerlerini kara veya sular almaktadır. Kara ve suların buza oranla daha az yansıtıcı olması güneş ışınımı emilimini arttırmakta ve dolayısıyla buzullarda daha fazla erimeye yol açmaktadır.
Etkileri
Laguna San Rafael (http://tr.wikipedia.org/wiki/Laguna_San_Rafael)'deki buzulun, küresel ısınma sonucu 1990 ile 2000 yılları arasındaki geri çekilişin, karşılaştırmalı uydu görüntüleri.
II. Dünya Savaşı sonrasında dünya nüfusu 2 kat, buna karşılık enerji kullanımı 4 kat artmıştır. 1958 yılında atmosferdeki 315 ppm/m³ karbondioksit oranı 2004'te 379 ppm/m³ olmuştur. ABD dünya nüfusunun %4'üne sahipken karbondioksit üretiminin %25'ini gerçekleştirmektedir.
Olası Çözümler
The Observer (http://tr.wikipedia.org/wiki/The_Observer) gazetesinin Şubat 2004 (http://tr.wikipedia.org/wiki/2004)'te yayımladığı Pentagon (http://tr.wikipedia.org/wiki/Pentagon)'a ait Küresel Isınma Raporu (http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C3%BCresel_Is%C4%B1nma_Raporu&action=edit&redlink=1)'na göre önümüzdeki yirmi yıl içerisinde Avrupa'da birçok kıyı kenti sular altında kalacaktır. Guardian gazetesinde 2004 (http://tr.wikipedia.org/wiki/2004) yılında yer alan küresel ısınma haritasına göre bundan en az etkilenen bölgeler Türkiye (http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye) ve Ortadoğu ile kıyı kesimleri hariç Kuzey Afrika'dır. Küresel ısınmanın önlenmesi için bazı çareler olarak şunlar sıralanabilir:
Her yere ağaçlar dikilmelidir.
Teknolojik aletler dünyaya zarar vermeyecek şekilde yenilenmelidir.
Yeni teknolojik aletler dünyaya zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Dünyaya zarar verenler en ağır şekilde cezalandırılmalıdır.
Kentleşme durdurulmalıdır.
Sanayi, dünyaya zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Arabalar vb. buhar gücüyle veya güneş enerjisiyle çalışanlarının da üretilmesi gerekmektedir.
Düşük enerji tüketen aletler kullanılmalıdır.
İsraf yapılmamalıdır (su,elektrik vb.)
Çevremizi temiz tutmalıyız.
Sularımızı gerekli zamanlarda ve yerlerde kullanmalı,dikkatli olmalıyız.
Küresel ısınma, dünya atmosferi ve okyanuslarının ortalama sıcaklıklarında belirlenen artış için kullanılan bir terimdir. Bu olay son 50 yıldır iyice saptanabilir duruma gelmiş ve önem kazanmıştır.
Dünya'nın atmosfere yakın yüzeyinin ortalama sıcaklığı 20. yüzyılda 0.6 (± 0.2) °C artmıştır. İklim değişimi üzerindeki yaygın bilimsel görüş, "son 50 yılda sıcaklık artışının insan hayatı üzerinde fark edilebilir etkiler oluşturduğu" yönündedir [1] (http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCresel_%C4%B1s%C4%B1nma#_note-0#_note-0).
Küresel ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının (http://tr.wikipedia.org/wiki/Sera_gazlar%C4%B1) neden olduğu düşünülmektedir. Karbondioksit (http://tr.wikipedia.org/wiki/Karbondioksit), su buharı (http://tr.wikipedia.org/wiki/Su_buhar%C4%B1), ****n (http://tr.wikipedia.org/wiki/****n) gibi bazı gazların, güneşten (http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCne%C5%9F) gelen radyasyonun (http://tr.wikipedia.org/wiki/Radyasyon) bir yandan dış uzaya yansımasını önleyerek ve diğer yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkürenin fazlaca ısınmasına yol açtığı ileri sürülmektedir.
Su buharı, diğer sera gazlarından farklı olarak güneşten gelen radyasyonun şiddetine ve gezegenin (http://tr.wikipedia.org/wiki/Gezegen) ortalama ısısına göre sabit olan bağlı bir değişkendir. Dolayısıyla küresel ısınma konusunda pasif etkiye sahiptir. Ancak diğer sera gazları, yer yer bağımsız değişken olarak küresel ısınma üzerinde aktif bir etki yaratabilirler. Örneğin karbondioksit, yoğun volkanik etkinlik sonucu ya da insanlar tarafından fosil yakıtların yakılmasıyla yoğun olarak atmosfere salınabilir. Bu durum, gezegenin ortalama ısısından bağımsız olarak ortaya çıkabilen ve ortalama ısının artması sonucunu doğuran bir etken olarak işlev görür.
Bugün için bilim çevrelerinde küresel ısınmadan başat rolün atmosferde karbondioksit oranının artmasına bağlanmaktadır. Her ne kadar atmosferdeki karbondioksit,
yeşil bitkilerin fotosentez olayında,
karbondioksitin litosfer yüzeyinde suda çözünmesiyle, atmosferden çekilmekte ise de, bu mekanizmaların kapasitesinin üzerinde karbondioksit salınımı, gezegen üzerinde sera etkisi yaratmaktadır.
Su buharı dışındaki sera gazları dolayısıyla gezegen yüzeyindeki ortalama ısının artması, buharlaşmanın artmasına yol açacaktır. Bu ise atmosferde daha fazla su buharı, yani bulut oluşmasına yol açar. Bulutlar, güneşten gelen radyasyonun bir bölümünü dış uzaya yansıtırken bir bölümünü soğurarak ısınırlar, bir bölümünü de yeryüzüne geçirirler. Litosfer ve hidrosfere ulaşan bu radyasyonun da bir bölümü soğurularak ısınmaya yol açarken bir bölümü dış uzaya yansır. Dış uzaya yansıyan radyasyon yeniden bulut kütlesi ile karşılaştığında, aynı olaylar yaşanır, yansıtılır, soğurulur, dış uzaya kaçar.
Bu mekanizma, su buharı dışındaki sera gazlarının atmosferde artması sonucu bulutların sera etkisini artırmakta, küresel ısınmaya yeni bir katkıya yol açmaktadır.
Nedenleri
İklim sistemi içsel ve insani etkiler, güneş hareketleri ve sera gazları, vb. nedenlerden etkilenmektedir. İklimbilimciler (klimatolog) küresel ısınma konusunda hemfikirdirler.
Bu değişimin detaylı nedenleri açık bir araştırma alanıdır ama bilimsel çoğunluk sera gazlarının son zamanlardaki sıcaklık artışının başlıca nedeni olduğunu belirtmektedir.
Atmosferdeki karbondioksit (http://tr.wikipedia.org/wiki/Karbondioksit) (CO2) ve ****n (http://tr.wikipedia.org/wiki/****n) (CH4) oranlarındaki artış dünya yüzeyinin sıcaklığını yükseltmektedir. CO2 oranındaki artış dünyanın yüzeyini ısıtmakta ve kutuplara yakın buzların erimesine yol açmaktadır. Buzlar eridikçe yerlerini kara veya sular almaktadır. Kara ve suların buza oranla daha az yansıtıcı olması güneş ışınımı emilimini arttırmakta ve dolayısıyla buzullarda daha fazla erimeye yol açmaktadır.
Etkileri
Laguna San Rafael (http://tr.wikipedia.org/wiki/Laguna_San_Rafael)'deki buzulun, küresel ısınma sonucu 1990 ile 2000 yılları arasındaki geri çekilişin, karşılaştırmalı uydu görüntüleri.
II. Dünya Savaşı sonrasında dünya nüfusu 2 kat, buna karşılık enerji kullanımı 4 kat artmıştır. 1958 yılında atmosferdeki 315 ppm/m³ karbondioksit oranı 2004'te 379 ppm/m³ olmuştur. ABD dünya nüfusunun %4'üne sahipken karbondioksit üretiminin %25'ini gerçekleştirmektedir.
Olası Çözümler
The Observer (http://tr.wikipedia.org/wiki/The_Observer) gazetesinin Şubat 2004 (http://tr.wikipedia.org/wiki/2004)'te yayımladığı Pentagon (http://tr.wikipedia.org/wiki/Pentagon)'a ait Küresel Isınma Raporu (http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C3%BCresel_Is%C4%B1nma_Raporu&action=edit&redlink=1)'na göre önümüzdeki yirmi yıl içerisinde Avrupa'da birçok kıyı kenti sular altında kalacaktır. Guardian gazetesinde 2004 (http://tr.wikipedia.org/wiki/2004) yılında yer alan küresel ısınma haritasına göre bundan en az etkilenen bölgeler Türkiye (http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye) ve Ortadoğu ile kıyı kesimleri hariç Kuzey Afrika'dır. Küresel ısınmanın önlenmesi için bazı çareler olarak şunlar sıralanabilir:
Her yere ağaçlar dikilmelidir.
Teknolojik aletler dünyaya zarar vermeyecek şekilde yenilenmelidir.
Yeni teknolojik aletler dünyaya zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Dünyaya zarar verenler en ağır şekilde cezalandırılmalıdır.
Kentleşme durdurulmalıdır.
Sanayi, dünyaya zarar vermeyecek şekilde yapılmalıdır.
Arabalar vb. buhar gücüyle veya güneş enerjisiyle çalışanlarının da üretilmesi gerekmektedir.
Düşük enerji tüketen aletler kullanılmalıdır.
İsraf yapılmamalıdır (su,elektrik vb.)
Çevremizi temiz tutmalıyız.
Sularımızı gerekli zamanlarda ve yerlerde kullanmalı,dikkatli olmalıyız.