PDA

Orijinalini görmek için tıklayınız : kökeni güneş olan enerji kaynakları nelerdir


denizci
03-18-2011, 10:58
kökeni güneş olan enerji kaynakları nelerdir - enerji kaynakları nedir - güneş olan enerji kaynakları - enerji kaynakları hakkında bilgi - enerji kaynakları


Eski çağlardan beri insanlar ısınmak ve yiyeceklerini pişirmek için ateşi kullanirlar Odunda ve kömürde depolanmış olarak bulunan enerji yanma sonucu açığa ısı enerjisi olarak çıkar Isı enerjisini suyu kaynatmada da kullanabiliriz Ayrıca suyu veya su buharını türbinleri çevirerek elektrik elde etmede kullanırız Hareket eden bir cismin sahip oldugu enerji kinetik enerjidir

İnsanoğlu geliştikçe enerji ihtiyacı artmaktadır Isınmak için kömür, doğalgaz gibi kaynakları ya da elektrik enerjisini kullanırız Ulaşım araçlarımız; arabalar, uçaklar, trenler çeşitli yakıtlarla çalışır Televizyon izlerken, bilgisayar kullanırken, yemek pişirirken hep enerji tüketiriz Zaman ilerlediçe , bilişim ve teknolojinin de gelişmesiyle günlük yaşamda enerjiyi kullandığımız alan sayısı da artmaktadır Bu durumda enerji ihtiyacımız da artmıştır Enerji tüketimimiz arttıkça üretmemiz gereken enerji miktarı da artmaktadır ve bu nedenle yeni enerji üretim yolları geliştirilmektedir

Enerji elde ettiğimiz yakıtların büyük kısmı karbon içerdiğinden çevreye büyük zarar veriyoruz Yaşadığımız çevreyi kirletmemiz sonucu uzun vadede kendi sonumuzu da hazırlıyoruz İnsanoğlu bu durumun bilincine vardıkça daha temiz ve yenilenebilir enerji kaynakları arayışı içine girmiştir

Şimdiye kadar kullana geldiğimiz fosil yakıtlar ve yenilenebilir enerji kaynakları ile son zamanlarda bilim ve teknolojinin gelişmesi sonucu önerilen yeni enerji üretim kaynakları bulunmaktadır

Şüphesiz en önemli biyosfer sorunlarından biri olan sera etkisinin nedeni atmosferdeki karbondioksit oranındaki artıştır Peki bu artış neden kaynaklanır? Yanıt çok basit Karbon içeren fosil yakıtlardan Kömür, petrol gibi uzun zamandır kullandığımız fosil yakıtlar, karbon dengesinin bozulmasında en büyük etkiye sahiptir Kömür, atmosefere karbon salarak tanecik sayısını artırmasının yanında, kirli sise yol açması bakımından insan sağlığı ve çevre için zararlı bir kaynaktır Kömür rezervleri 100 yıldan fazla bir zaman yetecek kadar dolu olsa da yol açacağı büyük kirlilikten dolayı kullanılamayacaktır Benzinin yanmasından ileri gelen bir diğer kirletici de PAN’ dır PAN da çok tehlikeli ve kirletici bir maddedir Benzin, mazot ya da benzer diğer yakıtların yanması sonucunda karbonmonoksit de açığa çıkar Bu da zehirli ve öldürücü bir gazdır

Fosil yakıt kullanımının insan sağlığı üzerinde etkileri bu şekildeyken çevreye etkisi ne düzeydedir? Ormanlara zarar verdiği, fotosentez ve solunumu durdurduğu, asit yağmurlarına sebep olduğu artık ilkokul öğrencileri tarafından da biliniyor Asit yağmurları nedeni ile toprakların hızla asitleşmesi sonucu ilerde yeterli ürün yetiştiremeyecek olduğumuzu düşündüğümüzde gelecekte karşımıza çıkacak problemin boyutları düşündürücüdür

Peki işletme sırasında atmosfere kirletici atık salmayan enerji kaynakları nelerdir? Hidro, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle ve nükleer enerji İlk olarak nükleer enerji dışındaki yenilenebilir enerji kaynaklarını bir inceleyelim

Hidroelektrik santrallerde yüksekten düşürülen su ile türbinler döndürülerek türbine bağlı bir jeneratör ile elektrik elde ediliyor Gelişmiş ülkelerde uzun zamandır kullanılan ve gelişmiş bir yöntem olmasına rağmen gelişmekte olan ülkelerde yeterli bilinç düzeyine erişememiş insanlar nedeniyle çevre sorunlarına yol açabiliyor Hidroelektirk santraller nehirler üzerine barajlar kurulması ile yapılıyor Bu durumda o bölgede yaşayan insanlar göç etmek zorunda kalıyor ve nehir ekosistemi de ölüyor Toprak erozyonuna karşı gerekli önlemler alınmadığı için barajlar kısa sürede doluyor ve verimsiz hale geliyor Anacak su kapasitesi fazla olan ülkeler için baraj yapımı ve sonrasında erozyona karşı alınacak tedbirler ile barajların ömrü uzatılarak fosil yakıtlarla kıyaslandığında çok daha temiz bir enerji üretme yöntemi olduğu söylenebilir

Rüzgar enerjisinden yararlanmak da temiz bir yöntem Havadaki kinetik enerji bir türbin aracılığıyla elektrik enerjisine dönüştürülüyor Çevre etkileri açısından kanatların gürültüsü, görüntü kirliliği ve kuşların takılıp ölmesi gibi sorunları var

Jeotermal enerji yer altından çıkan sıcak su ve gayzerlere dayalı br enerji türüdür Isıtma grereksinimine yönelik olarak kullanılabiliyor Güvenilir bir yöntem

Biyokütle, organik madde kaynaklı bir enerji üretimidir Enerji amaçlı yetiştirilmiş ormanlardan elde edilen odunun yakılması ile elde edilir Ormanın yetişmesi sırasında atmosferden karbondioksit alımı olduğu için yakılması sırasında ortaya çıkan karbondioskit sera etkisine neden olmaz Ancak insanlar dünyadaki doğal ormanları bile koruyamazken, enerji için ayrıca orman yetiştirecek olmaları zor olacağından ve uzun vadeli bir çözüm olduğundan pek önemli değildir

Çatılara güneş panelleri koyarak enerji üretildiğini bilirsiniz Genellikle ısıtma amaçlı kullanılır Güneş panellerinde ısınan su mutfak ve banyolarda kullanılır Ancak hava kapalı olduğu zaman ısınma problemi ortaya çıkar Güneşten elektrik de üretilebilir Çok temiz bir yöntemdir Ülkemizde özellikle Akdeniz’de her evin çatısında güneş panelleri bulunur Banyo ve mutfaktaki sıcak su ihtiyacını karşılaması yanında elektrik üretimi de mümkündür

1974 yılında başlamış bir hidrojen enerjisi hareketi vardır Bu hareketin öncülerinden biri de Nejat Veziroğlu’dur Hidrojen enerjisi kullanımı çok temiz bir yöntemdir Güneş enerjisiyle elektrik elde edilerek su elektroliz edilirAçığa çıkan hidrojen enerji ihtiyacı olan bölgeye borular aracılığıyla iletilir Yakıt olarak kullanılır ve sonuçta yan ürün gene su olur Yani hiç bir kirlilik söz konusu değildir Uzay programlarında, sanayide ve uçaklarda kullanılmaktadır Gerekli yatırımlar yapıldığında geleceğin en güvenilir ve temiz enerji kaynaklarından biri olacaktır

Çevre kirlenmesinin en büyük sorumlularının kendileri olduğunun farkında olan bazı ülkeler yüksek bütçeler ayırarak bu yöntemleri kullanmaya başlamışlardır Gelişmekte olan ülkeleri düşündüğümüz de ise durumun daha zor olduğunu görüyoruz Artan nüfus ve hızlı sanayileşme nedeniyle enerji üretimine gereksinim artmasına rağmen yeterli bütçeler ayrılamadığı için kısa vadede ucuz yöntemlere başvuruluyor Türkiye’ de ne gibi bir sorunla karşılaşılıyor? Fosil kaynaklı santraller yerine yenilenebilir enerji santralleri için teknik bilgi ve yüksek yatırım gerektiren altyapılar gerekiyor Bu nedenle kısa vadede daha bilindik ve ucuz yöntemler tercih ediliyor Ama uzun vadede ödenecek olan bedeller hiç düşünülmüyor Ancak geçtiğimiz yıl Şubat ayında ülkemizde de yürürlüğe giren Kyoto protokolu’ nun sera gazı emisyonlarını düşürmeyi hedefleyen maddeleri sayesinde ülkemiz de artık temiz enerji kaynaklarına yönelme durumunda

Bir diğer seçenek de işletim sırasında atmosfere kirletici madde salmadığı için tercih edilen nükleer enerjidir Uygun ve doğru inşa edilen santrallerde canlı sağlığına zararlı radyasyon salımı söz konusu değildir Ancak bir reaktör kazası meydana gelmesi durumunda açığa çıkan yüksek enerjili parçacıkları içeren bulutlar kilometrelerce uzaklara kadar taşınabilir Su ve toprak aracılığıyla besinlere geçerek canlı vücuduna girebilir Bu durumda çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir Nükleer santrallerde meydana gelen kazaların nedeni insan hatasıdır İnsan hatası olmayacak şekilde insansız bir reaktör kurulması ise henüz mümkün değildir Bu durumda çok düşük de olsa bir kaza meydana gelmesi durumu ciddi sorunlara neden olabilir

Yaşamımızın kökeni olan güneş ışınlarını üreten yıldızlardaki enerji füzyon enerjisidir Ticari amaçlı üretim yapan nükleer tesislerde ise fisyon enerjisi kullanılmaktadır Füzyon enerjisi nin hammedesi hidrojenin izotopu olan döteryumdur ve okyanuslarda bize sınırsız bir rezerv sunar Ancak ticari amaçlı kullanımı için henüz başarılmış bir yöntem değildir Ancak gelecekte başarıya ulaşması durumunda çok temiz ve sınırsız bir enerji kaynağı olacağı kesindir

Tüm bu gerçekler ışığında söyleyebileceğimiz şey, büyük fabrikatörlerin, yöneticilerin ve petrol şirketlerinin sahiplerinin tek amacı kar elde etmek olduğundan yönetimlere temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeleri konusunda etkili olacak güç çevre kirliliği ve enerji kaynakları konusunda bilinçli bir kamuoyu olacaktır Bu kamuoyunu oluşturmak da biz sivil toplum kuruluşlarının görevidir

Gözde SARAL
Ankara Üniversitesi
Ankara Genç TEMA