Runik alfabenin özelliklede isveç, norveç ve finlandiya ile baltık bölgesinde kullanılan alfabenin eski Göktürk yazıtlarındaki alfabe ile benzerliği hakkında bir çok dilbilimcinin benzer iddiaları vardır. nitekim Türk Dünyası Araştırmaları Dergisinin bir çok eski sayısında bu konular işlenmiştir. ve çok ciddi ve bilimsel düzeyde eski Göktürk alfabesi ile benzerlikleri tespit edilmiştir. Göktürk alfabesinin sadece Göktürk Devleti zamanında ortaya çıktığını düşünmek yanlış bir değerlendirme olur. dolayısıyla Göktürk yazı tekniği ve karakterlerini bir alfabe olarak doğması yada öncesi aşamaları çok daha eskilere dayanmaktadır. Avrupa Hun Türkleri dönemlerinde Göktürk alfabesinin kuzey avrupa ya taşınması son derece imkan dahilinde bir hadisedir. kaldı ki, bu alfabenin taşınmasında tek faktörün Hun Türkleri olmadığı, halen bugün orta rusya ve rusyanın batısında yaşayan fin soylu ırklar tarafından da taşınmış olması muhtemeldir. zira fin kökenli halklar (mari, mordvin, udmurt, kareli, eston vs.) Türklerle en yakın teması olan avrupalı topluluklardır.

alfabelerin kökenleri hakkında bir çok araştırma olup, hemen çoğunda bir çok alfabede benzerlikler bulunmuştur. alfabelerde ki bir takım harflerin diğer alfabelerden alınmış olması doğaldır. ancak Göktürk alfabesinin incelenmesinden, bu alfabenin eski Türk yazıtlarında görülen resim-alfabe karışımı çizimlere dayanabileceği bunların ise büyük çoğunluğunun Türkçenin anlam derinliği ile bağlantılı olduğu tespit edilmiştir. örneğin Altın Elbiseli Adamın mezarındaki yazıda Göktürk albesinin atası sayılabilecek bir çok benzerlik mevcuttur. yine örneklerle açıklamak gerekirse, b harfi eb yani ev e, d harfi dağ'a, ook harfi bildiğimiz ok ile işaretlendirilmiştir.

unutmamak gerekirki Göktürk alfabesini, daha doğrusu Orkun abidelerindeki bu yazıları isveçli thomsen çözmüştür. bu çözümde isveçli thomsenin runik alfabeyi bilmiş olmasının önemli bir etkisi olduğu öne sürülebilir.

Orkun abaçası'nın ya da Göktürk yazısının, kâzım mirşan ve halûk tarcan'ın araştırmalarına göre, m.ö 8000'li yıllara dayandığı, m.ö 4000'lerde ise tam anlamıyla şekillendiği sabitlenmiştir. oysaki m.ö 4000'lü yıllarda bırakalım cermen'i, aryalılar bile ortalıkta yoktu (tabii yaşıyorlardı ama mağaralarda, ağaç kabuğu ve çiğ et yiyerek). bu yolla cermenlerin töresel evrimlerini ilerlettikçe bir abaçaya gerek duyduklarını, lâkin abaça yaratamadıkları için, zengin/üstün 38 harfli orkun abaçasından, 16 ilâ 26 harf arasında alıntılamalarda bulunduları anlaşılmaktadır. bu alıntıların tarihleri ise, güney cermenleri saksonlarda m.s 250 yıllarda, kuzey cermenleri iskandinavlarda ise ms 900'lülerde başlar.



örnekler....


----------------------------

eski norvecce (urnordisk) donemine ait bi alfabe. 24 harften olu$ur. w, c, q, z harflerini icermez. rune alfabesi olarak da anilir. ilk alti harfinin f, u, th, a, r, k olmasi nedeni ile bu isimle anilir.. rune karakterleriyle yazilir (ara: rune) fehu, uruz, thurizas, ansuz, raido, kenaz
futhark alfabesi oldest runic olarak da adlandirilir. runik alfabe ile cok az fark gosterir. gokturk ve germen kavimleri futhark alfabesinden yola cikarak kendi alfabelerini kurmuslardir. ancak enteresan olan sey sudur ki futhark alfabesi ile yazilan uc kaya yaziti - kylver taşı ( the stone from kylver ,gotland ) (en önemli taştır . futhark diye anılan alfabe bu taşa kazınmıştır.)

- möjbro taşı ( the möjbro stone from uppland )
- istaby taşı ( the istaby stone from blekinge)

gokturk alfabesinin okunusuna gore okundugu zaman yazitta tesaduf denemeyecek bir durum ortaya cikmaktir ki soyledir;
"bilke ış inydi ök oknça öt akisn goydo pu kosütüg"
bilge ışık indi bizzat kendisi ok ucu konusdu agizin koydu bu ok sutun...
simdi gunumuz turkcesi ile yazalim...
"bilge ışığı indi bizzat kendisi okunun ucuyla ağzından çıkan sözleri oydu bu dik taşa"
yukarida bilke diye gecen kelime old runik okunusuyla odin olarak okunacaktir.


--------------------------


simdi möjbro taşinindaki harfleri göktürkçe okuyalim...
"gopek yik op ke kelkic ikin ekgök göksüpek desinkic "
" kopek iyi atlasin kalksin ikisinede ekgök göğsü pek desin"
günümüz türkçesi ile okuyalım.
köpek iyi hucuma kalksın -saldırsın- ikisinede "ekgök" gözüpek desin.
yine enteresan bir durumdur ki möjbro tasinda elinde kilic olan bir atli ile yaninda iki kopek resmedilmistir...
ve son olarak istaby tasi,
" ök gikit yaspurgu içok güriç sü gikit yatpudır goiç gikit yatsorg"
" o yigit yasadi çok güç asker yapmadı göç yigit yatıyor"
gunumuz turkcesi ile de biraz acayip olsada soyle:
o yiğit yaşadı çok güç asker -olan- yiğit yapmadı göç yiğit yatıyor (yatsın)




yani bu da bize sunu gosterir ki gerek rune alfabesi gerek te futhark gokturk alfabesinden etkilenmistir, hatta gokturklerden almislardir



ayrıntılı bilgi için

http://www.antalya-ws.com/futhark/futharkt.htm