DİYARBAKIR YÖRESİ HALK OYUNLARI GİYSİLERİ:

1)Erkek Giysileri:
a) ERKEK BAŞLIĞI :Yöre kırsalında deve tüyü,tiftik külah giyilir,külahın etrafına da ilimizin ünlü ipek puşuları sarılır.Puşuların etrafına ve sivri uçlarına da çeşitli süslemeler yapılır.üzerine de gümüş üçlü veya beşli muskalar takılır.
Bunlardan başka,Cemedani (Kefi) denilen bir başlık türü ve Sekiz köşe şapkası kullanılır.
b) DERPİ – KIRAS : Erkeklerin alttan ve üstten giydikleri giysidir.Kendi dokudukları beyaz adlı bezden yapılır. Derpi şalvarın aynısıdır.Biçim olarak Kıras ise, dizlerden üç-dört parmak kadar sarkan aynı bezden yapılan erkek entarisidir.Buna Zubun da denir.Kol uçlarında purçikleri (püskülleri) vardır.Sıfır yaka ve tek düğmelidir.Üzerine siyah işlemeli yelek giyilir.Kışın ise Haşo denilen pamuktan yapılmış dikişleri baklava dilimi olan bir tür ceket giyilir.Yöremizde halen giysi olarak kullanılmaktadır.
c) ŞALVAR – YELEK: Eskiden tezgahlarda ürettikleri yünden ve keçi kılından yaptıkları giysilerdir.Yelek ise kırk düğme,açık ve kapalı yelek diye ayrılır.Eskiden şehir merkezinde ağır kumaştan yapılan entari giyilirdi.Kışın ise şaldan entari giyerlerdi.Gömlekler ise mor elment denilen kumaştandı.Yakaları hakim yaka kolları düğmesizdir.
d) ÇORAP : Koyun yününden üretilen yün çorap kullanılmaktadır.
e) AYAKKABI : Deriden üretilen çarık veya kalın fotun, poçikli kundura kullanılır.
f) AKSESUARLAR : Köstek,zincir,pazubent,hamayli,mendil kullanılır.


2)Kadın Giysileri:

a) KADIN BAŞLIĞI : 18.yüzyıldan günümüze kadar kadın başlığı olarak KOFİ kullanılmıştır. Kofi, en altta Tar denilen tas biçiminde Kofinin düz durmasını sağlayan tenekeden ve tahtadan yapılmış parçadan oluşur.Tar’ın üstüne fes geçirilir.Açık başa tülbent sarılır onun üzerine tar geçirilir en üstte ise fes bulunmaktadır.Fesin üzerine tülbent sarılır,tülbentin üzerine ise Çar sarılır.Çar’a yöremizde 7renk adı verilir.Çardan sonra genellikle temezi sarılır.Temeziler şifon puşulardan oluşur.Karacadağ tarafında tar kullanılmaz.Tar’ın yerine Kım denilen tiftikten ve yünden yapılan bir tür külah kullanılır.
b) ENTARİ : Kırsal alanda çiçekli desenlerden oluşan fistan veya pazenden entari giyilir.Üzerine de üçetek giyerler.Üçeteklere dari,taki veya geftan denilir.Üçetekler önden ve yandan yırtmaçlıdır.Üzerine ise Haso denilen mintan giyilir.En altta ise Derpe denilen şalvar giyilir.Bele de Agabani sarılır.
c) AYAKKABI : Kadınlar ayaklarına ilk zamanlar çarık,sonraları paçikli kundura giyerlerdi.Çorap olarak yün çorap kullanılır.
d) AKSESUARLAR : Sırık,hızma,gümüş,kemer,gerdanlık,halhal,küpe,zülü f,gümüş tepelik kullanılır göze sürme çekilir.


Kaynak:: İslam ÇETİN,Celil ŞENGÜL,Salih KULAKSIZ,İLHAMİ ÇETİN (Diyarbakır Halk Oyunları ve Giysileri)