kAcAhK
01-09-2008, 11:12
• Akılcı diyet(Rational diet):
Bazı ülkelerde sağlıklı diyet anlamında bu terim kullanılmaktadır.Besin seçerken sağlık temel ilke olduğundan bu terimin kullanılması uygundur.
Ancak sağlık yanında başka etkenler de besin seçimini yönlendirebilir ve seçim rasyonel olmaktan uzaklaşabilir.
Bu nedenle eğitimde sağlıklı diyet anlamında bu terimin kullanımı uygun görülmemektedir.
• Alkali-kül diyeti(Alkaline-ash diet):
Diyette alkali oluşturan besinler arttırılıp asit oluşturan besinler kısıtlanır.Ürik asit taşları ve sistin taşları bulunan kişilerde bu diyetten yararlanır.
• Asit-kül diyeti(Acid-ash diet):
Diyette asit oluşturan besinler arttırılıp ,alkali oluşturan besinler kısıtlanır.
Asidik idrar kalsiyum ve magnezyumun fosfat ve karbonat taşlarının atımını kolaylaştırır.
Aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan bazı ilaçların etkinliğini de arttırır.
• Atkin diyeti(Atkin’s diet):
Moda diyetlerdendir.Protein ve yağı yüksek ,karbonhidratı düşük ketojenik bir diyetdir.
Proteinli ve yağlı besinler serbest bırakıldığında enerjisi tahminen 2000 kkal/gün kadardır.Enerjinin %25 i proteinden ,%70 i yağdan ,%5i karbonhidratlardan sağlanr.
Zayıflatıcı bir diyet olarak ileri sürülmüştür.Besin öğeleri yönünden son derece dengesizdir.
Doymuş yağ asitlerinden zengin olduğundan sağlık için riskli ve aynı zamanda pahalı bir diyetdir.
İyi beslenme alışkanlıklarının tam tersine kötü beslenme alışkanlıklarının yerleşmesine neden olur.
• Bakır kısıtlı diyet(Copper restricted diyet):
Wilson hastalığının tedavisinde ve karaciğer bakır depolarının arttığı diğer bozukluklarda kullanılır.
Bakırdan zengin besinlerin tüketimi sınırlanır .
Bunlar ,karaciğer ve organ etleri ,kabuklu deniz ürünleri ,mantar ,yağlı tohumlar ,kuru fasulye ,mercimek ,ve bezelye gibi kuru baklagiller,çikolata ve istridyedir.
• Balık diyeti(Fish diet):
Artrit tedavisinde kullanılmak üzere Dr.Colin Dong tarafından önerilmiş bir diyetdir.
Örüntüsü genelde balığa dayalıdır ve geleneksel Çin diyetine benzer. Çinlilerde romatoid artirit insidansı çok düşük olduğundan böyle bir örüntü tercih edilmiştir.
Genelde yararlı olduğu belirtilmekte ,ancak bazı araştırmacılar bu diyetin klinik yararının olmadığını ileri sürmektedirler.
• Beverly Hills Diyeti(Beverly Hills Diet ):
Moda diyetlerden biridir.
Yaklaşık 900 kkal/gün enerji içeren %95 karbonhidrat ve %5 proteinli yağsız diyettir.
Zayıflatıcı amaçla geliştirilmiştir.Meyve dışında diğer besinler yasaklanmıştır.
Protein B12 vitamini ,niasin ,riboflavin ,kalsiyum ,çinko,demir,fosfor ve magnezyum yetersiz bir diyettir.
Güvenilir değildir,malnürüsyona yol açabilir,bu nedenle kesinlkle uygulanmamalıdır.
• Bristol diyeti (Bristol diet ):
Kanser hastaları için yararlı olduğu söylenen vegan stili bir moda diyet türüdür .
Çoğu hastalarda besin alımında azalma ve zayıflamaya neden olur,böylelikle hastalığın gidişini kötü yönde etkiler.
Diğer moda diyetler gibi tedavide kullanımı uygun değildir.
• Elementel diyetler(Elementel diets):
Besin öğelerinin basit formlarının karışımlarından oluşan ,sindirim ve emilimi kolay posasız ticari diyetlerdir .
1950 li yıllarda geliştirilmiş,1975 te enteral beslenme için en iyi diyet türü olarak değerlendirilmiştir.Ancak bu diyetlerin bileşimindeki besin öğeleri gerçek anlamda elemental (en basit) formda bulunmayabilir.
Bu nedenle elemental diyet sözcüğü yerine buğün özelliği belirlenmiş formüla diyetler(defined formula diets)sözcüğü kullanılmaktadır.
• Eliminasyon diyetleri(Elimination diets):
Besin alerjilerinin tanısına olanak sağlayan diyetlerdir.Tanı için objektif testler olmadığı durumlarda klinik hikayeye dayanarak alerji yaptığı düşünülen besin veya besinlerin yasaklanması yoluna gidilir.
• Feingold diyeti(Feingold diet):
Doğal salisilat içeren meyve ve sebzelerin ,yapay boya ve tatlandırıcı içeren besin ve içeceklerin diyetten çıkarılması esasına dayanan bir çeşit eliminasyon diyetidir .
Hiperaktivite tedavisinde kullanılır.Besinler yanında aspirin,öksürük şurubu ,diş macunu ,vitamin preparatları ve çoğu ilaçların kullanılması yasaktır.
• Eskimo diyeti(Eskimo diet):
Artirit tedavisinde kullanılmak üzere Kremer ve arkadaşları tarafından 1985 yılında geliştirilen ,yağ asitleri örüntüsü özel olarak düzenlenmiş bir diyettir.
Bu diyette doymuş yağ asitleri azaltılmış ,eikosapentaenoik asit eklemesi yapılarak çoklu doymamış yağ asitleri artırılmıştır.
• Formüla diyetler(Formula diets):
Şişmanlık tedavisinde kullanılmak üzere kozmetik veya gıda ile ilgili şirketleri tarafından hazırlanmış toz veya sıvı formdaki diyetlerdir.
Bunların birer öğünlük olarak hazırlanmış miktarları ,öğün zamanında normal besinler yerine tüketilir.Enerji değerleri 400-900 kkal arasında (düşük ve çok düşük kalorili formülalardır) dır.Düşük kalorili formülalarda enerji veren besin ögelerinin dağılımı daha dengelidir.(%20 protein ,%30 yağ,%50 karbonhidrat )çok düşük kalorili formülasyonların genelde protein/enerji oranları yüksek (35-70) karbonhidrat ve yağ oranları daha düşüktür(karbonhidrat =%25-50,yağ=%5-15 ).
Formüla diyetler, önerilen düzeylerde vitamin ve mineral içerirler.Uzun dönemde sağlıklı ve normal yeme alışkanlıkları bu tür diyetlerle geliştirilmemektedir.Zayıflamak isteyen kişilerde bu tür diyetler psikolojik bağımlılık oluşturmaktadır.
• Früviteryan diyet(Fruitarian diet):
Çok kısıtlı bir vegan diyetdir.Sadece meyvelerden ve çiğ yenibilen bitki tohumlarından oluşur.
Bu diyeti uyguluyanlardan B12 vitamini ,riboflavin ve A vitamini yetersizliği oluşabilir.Fruviteryanlarda bu vitaminlerin diyete ek olarak verilmesi önerilmektedir.
• Hastalığa özel diyet(Therapeutic diets):
Kalp hastalıkları ,şeker hastalığı ülser,vb hastalıklarda kullanılan diyetlerdir.
• Karbonhidrat diyeti(Carbonhidrate diet):
Moda diyetlerden biridir.Besinler içerdikleri karbonhidrat değerine göre puanlanırlar.
Günde 60 puandan fazla karbonhidrat alınmasına müsaade edilmez.
Bazıları da karbonhidratı bol besinleri proteinli besinlerle birlikte tükettirmezler.Her iki durumda sakıncalıdır.
• Kül diyeti(Ash diet):
Besinlerdeki mineral maddelerin bir kısmı idrarla atılır ve mineralin türüne göre idrar pHsını değiştirirler.
Sülfür ,fosfor ve klor idrar Ph sını düşürürken ,sodyum,poyasyum,mağnezyum kalsiyum gibi elementler idrar Phsını yükseltirler.
Yağ ,şeker,nişasta ,kahve,çaygibi bazı besinler ise idrar pHsını etkilemez ve nötral besinler olarak bilinir.
Besinlerdeki minarellerin bu özelliğinden yaarlanırak diyetin kompozisyonu ayarlanıp idrar pHsı asit veya alkaliye dönüştürebilinir.
• Moda diyetler(Fad diets):
Belli zamanlarda kitap ,magazin,televizyon,radyo gibi moda haline getirilen zayıflatıcı , sağlığı geliştirici veya hastalıkları tedavi edici olduğu söylenen diyetlerdir.
Moda diyetlerin bazıları kısa sürede kaybolur,bazılarıda uzun süre gündemde kalır.
• Modüler diyetler(Moduler diets):
Ayrı ayrı hazırlanmış protein ,karbonhidrat ve yağ modüllerinden oluşur.Bunlar farklı oranlarda karıştırılarak hastalara uygun ,özel karışım diyetler hazırlanabilinir.
Karaciğer ve böbrek yetmezliklerinde vea sıvı kısıtlaması ile ilgili durmlarda kullanılabilinir.
• Özelliği belirlenmemiş formüla diyetler(Defined formula diets):
Sindirimi ve emilimi kolay,barsakta minimum artık bırakan ,besin öğelerinin basit formlarının karışımı ile hazırlanmış ticari diyetlerdir.
İltihaplı barsak hastalıklarında ,pankreas yetersizliklerinde ve ameliyat öncesi durumlarda kullanılması uygundur.
Bu tür diyetlerin bileşiminde kullanım amacına göre protein kaynağı olarak amino asitler veya hidrolize edilmiş kazein ,et ,soya ,veya whey proteinleri bulunur.
Karbonhidrat kaynağı glikoz,sükroz ,maltoz ,veya dekstrinlerdir.Bazılarında hiç yağ bulunmaz ,bazılarında az miktarda orta zincirli trigliseridler bulunur.Ağızdan veya tüple verilebilirler.
• Polimer diyetler(Polymeric diets):
Özelliği belirlenmiş formüla diyetlerden farklı olarak protein kaynağı parçalanmış (hidrolize edilmemiş,bütün) ,polimer formunda bulunan ticari diyetlerdir.
Bu nedenle tam proteinli diyetler(whole protein diets) olarak da bilinir.Protein kaynakları kazein ,yumurta beyazı,et ,soya vb dir .
Karbonhidrat kaynağı sükroz,hidrolize edimiş mısır nişastası ,mısır şurubu,maltodekstrin veya laktozdur.
Yağı; mısır özü yağı,tereyağı,orta zincirli tarigliserdler,kanola yağı ,ayçiçek yağı ,soya yağı vb dir.
• Pritikin diyeti (Pritikin diet):
Moda diyetlerdendir .
700-1200kkal/gün içeren vejeteryan tipi,az yağlı yüksek posalı bir diyetdir.Enerjinin %65 i karbonhidratlardan,%10u yağlardan ve %25 i proteinlerden karşılanır.
Vitamin B12 yetersizliğine neden olabilir.
• Sağlıklı diyet(Healthy diet):
Kişilerin optimal sağlığının oluşması ve korunması için beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken hususlar vardır.Bunlar çeşitli sağlık örğütleri tarafından hastalıklar ve toplumlarda görülme oranları dikkate alınarak belirlenmiştir.
• Stilman diyeti(Stilman diet):
Moda diyetlerdendir.Doktorun hızlı zayıflatma diyeti adıylada bilinir.
Bileşimi Atkins diyetine benzer.Enerjisi 1300 kkal/ gün kadardır . Atkins diyeti ile aynı riskleri taşıdığından kesinlikle uyğulanmamalıdır.
• Ticari diyet proğramları(Commercial diet programs):
Zayıflatıcı amaçla hazırlanmış ticari programlardır.
Bazıları dengeli ve güvenilir özellikte iken , bazıları hızla zayıflatır ve bununla ilgili sağlık sorunlarına yol açar.
Bu programların bazılarında önceden hazırlanıp paketlenmiş az yağlı öğünlerle zayıflatma denenir. Şişman kişileri ,besin seçiminde doğru karar verme düşüncesinden kurtardığından bu programlar kolayca benimsenir.
Kişiler genelde hızla ve doğru besin seçimi ,öğretilmeksizin zayıflatıldığından verdikleri kiloları kısa sürede geri alırlar .
• Yeterli ve dengeli diyet(Adequate and balanced diet):
Bir kişinin yaşamsal faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi ,büyüme ve gelişmesini saglayabilmasi için gereksinim duyduğu tüm besin ögelerini karşılayan diyettir.
Bu diyette besin ögeleri yeterli ve aynı zamanda birbirlerine uygun oranlarda bulunurlar.Besin ögelerinin diyetteki oranları birbirlerinin emilim ,metobolizma ve gereksinimini etkiler.
Yeterli ve dengeli diyet planlaması yapılırken besin gruplarından ve sağlıklı bireyler için hazırlanmış diyet ilkelerinden yararlanılınır.
• Yumuşak diyet(Bland diet):
Peptik ülser tedavisinde kullanılan diyettir.Midede irritasyona neden olan ve asit salgısını uyaran besinlerin diyetten çıkarılması esasına dayanır.
Hasta ,et sularından yapılmış yemekleri azaltmalı ,kahve alkol içmemelidir.
Besinler düzenli olarak küçük öğünler halinde (günde en az üç ana öğün ) ve yavaş yavaş tüketilmelidir.
Hasta sigara içmemelidir.Düzenli olarak öğünlerden 1-3 saat sonra antiasit alınmalıdır.
Mevcut bu diyetlerden bazıları KETOJENİK yani karbonhidratı çok düşük(stilmanve atkins) bazıları çok düşük enerjili diyetler (Beverly Hills,pritikin,karbonhidrat)ve ticari programlar olmaktadır.
Bazı ülkelerde sağlıklı diyet anlamında bu terim kullanılmaktadır.Besin seçerken sağlık temel ilke olduğundan bu terimin kullanılması uygundur.
Ancak sağlık yanında başka etkenler de besin seçimini yönlendirebilir ve seçim rasyonel olmaktan uzaklaşabilir.
Bu nedenle eğitimde sağlıklı diyet anlamında bu terimin kullanımı uygun görülmemektedir.
• Alkali-kül diyeti(Alkaline-ash diet):
Diyette alkali oluşturan besinler arttırılıp asit oluşturan besinler kısıtlanır.Ürik asit taşları ve sistin taşları bulunan kişilerde bu diyetten yararlanır.
• Asit-kül diyeti(Acid-ash diet):
Diyette asit oluşturan besinler arttırılıp ,alkali oluşturan besinler kısıtlanır.
Asidik idrar kalsiyum ve magnezyumun fosfat ve karbonat taşlarının atımını kolaylaştırır.
Aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan bazı ilaçların etkinliğini de arttırır.
• Atkin diyeti(Atkin’s diet):
Moda diyetlerdendir.Protein ve yağı yüksek ,karbonhidratı düşük ketojenik bir diyetdir.
Proteinli ve yağlı besinler serbest bırakıldığında enerjisi tahminen 2000 kkal/gün kadardır.Enerjinin %25 i proteinden ,%70 i yağdan ,%5i karbonhidratlardan sağlanr.
Zayıflatıcı bir diyet olarak ileri sürülmüştür.Besin öğeleri yönünden son derece dengesizdir.
Doymuş yağ asitlerinden zengin olduğundan sağlık için riskli ve aynı zamanda pahalı bir diyetdir.
İyi beslenme alışkanlıklarının tam tersine kötü beslenme alışkanlıklarının yerleşmesine neden olur.
• Bakır kısıtlı diyet(Copper restricted diyet):
Wilson hastalığının tedavisinde ve karaciğer bakır depolarının arttığı diğer bozukluklarda kullanılır.
Bakırdan zengin besinlerin tüketimi sınırlanır .
Bunlar ,karaciğer ve organ etleri ,kabuklu deniz ürünleri ,mantar ,yağlı tohumlar ,kuru fasulye ,mercimek ,ve bezelye gibi kuru baklagiller,çikolata ve istridyedir.
• Balık diyeti(Fish diet):
Artrit tedavisinde kullanılmak üzere Dr.Colin Dong tarafından önerilmiş bir diyetdir.
Örüntüsü genelde balığa dayalıdır ve geleneksel Çin diyetine benzer. Çinlilerde romatoid artirit insidansı çok düşük olduğundan böyle bir örüntü tercih edilmiştir.
Genelde yararlı olduğu belirtilmekte ,ancak bazı araştırmacılar bu diyetin klinik yararının olmadığını ileri sürmektedirler.
• Beverly Hills Diyeti(Beverly Hills Diet ):
Moda diyetlerden biridir.
Yaklaşık 900 kkal/gün enerji içeren %95 karbonhidrat ve %5 proteinli yağsız diyettir.
Zayıflatıcı amaçla geliştirilmiştir.Meyve dışında diğer besinler yasaklanmıştır.
Protein B12 vitamini ,niasin ,riboflavin ,kalsiyum ,çinko,demir,fosfor ve magnezyum yetersiz bir diyettir.
Güvenilir değildir,malnürüsyona yol açabilir,bu nedenle kesinlkle uygulanmamalıdır.
• Bristol diyeti (Bristol diet ):
Kanser hastaları için yararlı olduğu söylenen vegan stili bir moda diyet türüdür .
Çoğu hastalarda besin alımında azalma ve zayıflamaya neden olur,böylelikle hastalığın gidişini kötü yönde etkiler.
Diğer moda diyetler gibi tedavide kullanımı uygun değildir.
• Elementel diyetler(Elementel diets):
Besin öğelerinin basit formlarının karışımlarından oluşan ,sindirim ve emilimi kolay posasız ticari diyetlerdir .
1950 li yıllarda geliştirilmiş,1975 te enteral beslenme için en iyi diyet türü olarak değerlendirilmiştir.Ancak bu diyetlerin bileşimindeki besin öğeleri gerçek anlamda elemental (en basit) formda bulunmayabilir.
Bu nedenle elemental diyet sözcüğü yerine buğün özelliği belirlenmiş formüla diyetler(defined formula diets)sözcüğü kullanılmaktadır.
• Eliminasyon diyetleri(Elimination diets):
Besin alerjilerinin tanısına olanak sağlayan diyetlerdir.Tanı için objektif testler olmadığı durumlarda klinik hikayeye dayanarak alerji yaptığı düşünülen besin veya besinlerin yasaklanması yoluna gidilir.
• Feingold diyeti(Feingold diet):
Doğal salisilat içeren meyve ve sebzelerin ,yapay boya ve tatlandırıcı içeren besin ve içeceklerin diyetten çıkarılması esasına dayanan bir çeşit eliminasyon diyetidir .
Hiperaktivite tedavisinde kullanılır.Besinler yanında aspirin,öksürük şurubu ,diş macunu ,vitamin preparatları ve çoğu ilaçların kullanılması yasaktır.
• Eskimo diyeti(Eskimo diet):
Artirit tedavisinde kullanılmak üzere Kremer ve arkadaşları tarafından 1985 yılında geliştirilen ,yağ asitleri örüntüsü özel olarak düzenlenmiş bir diyettir.
Bu diyette doymuş yağ asitleri azaltılmış ,eikosapentaenoik asit eklemesi yapılarak çoklu doymamış yağ asitleri artırılmıştır.
• Formüla diyetler(Formula diets):
Şişmanlık tedavisinde kullanılmak üzere kozmetik veya gıda ile ilgili şirketleri tarafından hazırlanmış toz veya sıvı formdaki diyetlerdir.
Bunların birer öğünlük olarak hazırlanmış miktarları ,öğün zamanında normal besinler yerine tüketilir.Enerji değerleri 400-900 kkal arasında (düşük ve çok düşük kalorili formülalardır) dır.Düşük kalorili formülalarda enerji veren besin ögelerinin dağılımı daha dengelidir.(%20 protein ,%30 yağ,%50 karbonhidrat )çok düşük kalorili formülasyonların genelde protein/enerji oranları yüksek (35-70) karbonhidrat ve yağ oranları daha düşüktür(karbonhidrat =%25-50,yağ=%5-15 ).
Formüla diyetler, önerilen düzeylerde vitamin ve mineral içerirler.Uzun dönemde sağlıklı ve normal yeme alışkanlıkları bu tür diyetlerle geliştirilmemektedir.Zayıflamak isteyen kişilerde bu tür diyetler psikolojik bağımlılık oluşturmaktadır.
• Früviteryan diyet(Fruitarian diet):
Çok kısıtlı bir vegan diyetdir.Sadece meyvelerden ve çiğ yenibilen bitki tohumlarından oluşur.
Bu diyeti uyguluyanlardan B12 vitamini ,riboflavin ve A vitamini yetersizliği oluşabilir.Fruviteryanlarda bu vitaminlerin diyete ek olarak verilmesi önerilmektedir.
• Hastalığa özel diyet(Therapeutic diets):
Kalp hastalıkları ,şeker hastalığı ülser,vb hastalıklarda kullanılan diyetlerdir.
• Karbonhidrat diyeti(Carbonhidrate diet):
Moda diyetlerden biridir.Besinler içerdikleri karbonhidrat değerine göre puanlanırlar.
Günde 60 puandan fazla karbonhidrat alınmasına müsaade edilmez.
Bazıları da karbonhidratı bol besinleri proteinli besinlerle birlikte tükettirmezler.Her iki durumda sakıncalıdır.
• Kül diyeti(Ash diet):
Besinlerdeki mineral maddelerin bir kısmı idrarla atılır ve mineralin türüne göre idrar pHsını değiştirirler.
Sülfür ,fosfor ve klor idrar Ph sını düşürürken ,sodyum,poyasyum,mağnezyum kalsiyum gibi elementler idrar Phsını yükseltirler.
Yağ ,şeker,nişasta ,kahve,çaygibi bazı besinler ise idrar pHsını etkilemez ve nötral besinler olarak bilinir.
Besinlerdeki minarellerin bu özelliğinden yaarlanırak diyetin kompozisyonu ayarlanıp idrar pHsı asit veya alkaliye dönüştürebilinir.
• Moda diyetler(Fad diets):
Belli zamanlarda kitap ,magazin,televizyon,radyo gibi moda haline getirilen zayıflatıcı , sağlığı geliştirici veya hastalıkları tedavi edici olduğu söylenen diyetlerdir.
Moda diyetlerin bazıları kısa sürede kaybolur,bazılarıda uzun süre gündemde kalır.
• Modüler diyetler(Moduler diets):
Ayrı ayrı hazırlanmış protein ,karbonhidrat ve yağ modüllerinden oluşur.Bunlar farklı oranlarda karıştırılarak hastalara uygun ,özel karışım diyetler hazırlanabilinir.
Karaciğer ve böbrek yetmezliklerinde vea sıvı kısıtlaması ile ilgili durmlarda kullanılabilinir.
• Özelliği belirlenmemiş formüla diyetler(Defined formula diets):
Sindirimi ve emilimi kolay,barsakta minimum artık bırakan ,besin öğelerinin basit formlarının karışımı ile hazırlanmış ticari diyetlerdir.
İltihaplı barsak hastalıklarında ,pankreas yetersizliklerinde ve ameliyat öncesi durumlarda kullanılması uygundur.
Bu tür diyetlerin bileşiminde kullanım amacına göre protein kaynağı olarak amino asitler veya hidrolize edilmiş kazein ,et ,soya ,veya whey proteinleri bulunur.
Karbonhidrat kaynağı glikoz,sükroz ,maltoz ,veya dekstrinlerdir.Bazılarında hiç yağ bulunmaz ,bazılarında az miktarda orta zincirli trigliseridler bulunur.Ağızdan veya tüple verilebilirler.
• Polimer diyetler(Polymeric diets):
Özelliği belirlenmiş formüla diyetlerden farklı olarak protein kaynağı parçalanmış (hidrolize edilmemiş,bütün) ,polimer formunda bulunan ticari diyetlerdir.
Bu nedenle tam proteinli diyetler(whole protein diets) olarak da bilinir.Protein kaynakları kazein ,yumurta beyazı,et ,soya vb dir .
Karbonhidrat kaynağı sükroz,hidrolize edimiş mısır nişastası ,mısır şurubu,maltodekstrin veya laktozdur.
Yağı; mısır özü yağı,tereyağı,orta zincirli tarigliserdler,kanola yağı ,ayçiçek yağı ,soya yağı vb dir.
• Pritikin diyeti (Pritikin diet):
Moda diyetlerdendir .
700-1200kkal/gün içeren vejeteryan tipi,az yağlı yüksek posalı bir diyetdir.Enerjinin %65 i karbonhidratlardan,%10u yağlardan ve %25 i proteinlerden karşılanır.
Vitamin B12 yetersizliğine neden olabilir.
• Sağlıklı diyet(Healthy diet):
Kişilerin optimal sağlığının oluşması ve korunması için beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken hususlar vardır.Bunlar çeşitli sağlık örğütleri tarafından hastalıklar ve toplumlarda görülme oranları dikkate alınarak belirlenmiştir.
• Stilman diyeti(Stilman diet):
Moda diyetlerdendir.Doktorun hızlı zayıflatma diyeti adıylada bilinir.
Bileşimi Atkins diyetine benzer.Enerjisi 1300 kkal/ gün kadardır . Atkins diyeti ile aynı riskleri taşıdığından kesinlikle uyğulanmamalıdır.
• Ticari diyet proğramları(Commercial diet programs):
Zayıflatıcı amaçla hazırlanmış ticari programlardır.
Bazıları dengeli ve güvenilir özellikte iken , bazıları hızla zayıflatır ve bununla ilgili sağlık sorunlarına yol açar.
Bu programların bazılarında önceden hazırlanıp paketlenmiş az yağlı öğünlerle zayıflatma denenir. Şişman kişileri ,besin seçiminde doğru karar verme düşüncesinden kurtardığından bu programlar kolayca benimsenir.
Kişiler genelde hızla ve doğru besin seçimi ,öğretilmeksizin zayıflatıldığından verdikleri kiloları kısa sürede geri alırlar .
• Yeterli ve dengeli diyet(Adequate and balanced diet):
Bir kişinin yaşamsal faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi ,büyüme ve gelişmesini saglayabilmasi için gereksinim duyduğu tüm besin ögelerini karşılayan diyettir.
Bu diyette besin ögeleri yeterli ve aynı zamanda birbirlerine uygun oranlarda bulunurlar.Besin ögelerinin diyetteki oranları birbirlerinin emilim ,metobolizma ve gereksinimini etkiler.
Yeterli ve dengeli diyet planlaması yapılırken besin gruplarından ve sağlıklı bireyler için hazırlanmış diyet ilkelerinden yararlanılınır.
• Yumuşak diyet(Bland diet):
Peptik ülser tedavisinde kullanılan diyettir.Midede irritasyona neden olan ve asit salgısını uyaran besinlerin diyetten çıkarılması esasına dayanır.
Hasta ,et sularından yapılmış yemekleri azaltmalı ,kahve alkol içmemelidir.
Besinler düzenli olarak küçük öğünler halinde (günde en az üç ana öğün ) ve yavaş yavaş tüketilmelidir.
Hasta sigara içmemelidir.Düzenli olarak öğünlerden 1-3 saat sonra antiasit alınmalıdır.
Mevcut bu diyetlerden bazıları KETOJENİK yani karbonhidratı çok düşük(stilmanve atkins) bazıları çok düşük enerjili diyetler (Beverly Hills,pritikin,karbonhidrat)ve ticari programlar olmaktadır.