- Bilim Nedir?


sözlükte bilim söyle tanımlanıyor:

Bilim: "Evrenin ye da olayların bir bölümünü konu olarak seçenhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi."

"Genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve dizgesel bilgi."

"Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkanhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif belli bir ereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci."

Bilim ile uğrasan bir kişinin bu tanımları yeterli bulmayacağını söylemeye gerek yoktur. Bu nedenlehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bilimin eksiksiz bir tanımını yapmaya kalkışmak yerinehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif onu açıklamaya çalışmak daha doğru olacaktır.

İnsan doğaya egemen olmak ister!

Derler ki insanoğlu varoluşundan beri doğayı bilmekhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif doğaya egemen olmak istemiştir. Bu nedenlehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insan varoluşundan beri doğayla savaşmaktadır. Son zamanlardahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bu görüsün tersi ortaya atılmıştır: İnsan doğayla barış içinde yasama çabası içindedir.Bence bu iki görüş birbirlerine denktir. Bazı politikacıların dediği gibihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif sürekli barış içinhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif sürekli savaşa hazır olmak gerekir.

Gök gürlemesihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif simsek çakmasıhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif Ay’ın ye da Güneş’in tutulmasıhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif hastalıklarhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif afetlerhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif vb. doğa olayları bazen onun merakini çekmişhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bazen onu korkutmuştur.

Öte yandanhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bu olguhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif doğa korkusunu yenmeye ve merakini gidermeye zorlamıştır. Korkuyu yenebilmenin ye da meraki gidermenin tek yolununhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif onu yaratan doğa olayını bilmek ve ona egemen olmak olduğunuhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif önünde sonunda anlamıştır. Pekihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanoğlunun doğayla giriştiği amansız savasın tek nedeni bu mudursa Başka bir deyişlehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bilimi yaratan güdühttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanoğlunun gereksinimleri midir?

Elbette korku ve merakin yanında başka nedenler de vardır. İnsanin (toplumun) egemen olma isteğihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif beğenilme isteğihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif daha rahat yasama isteğihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif üstün olma isteği vb. nedenler bilgi üretimini sağlayan başka etmenler arasında sayılabilir. İnsanin korkusuhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif meraki ve istekleri hiç bitmeden sürüp gidecektir. Öyleysehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanin doğayla savası (barışma çabası) ve dolayısıyla bilgi üretimi de durmaksızın sürecektir.

ilim neyle uğraşır

Bilimin asil uğrası alanı doğa olaylarıdır. Burada doğa olaylarını en genel kapsamıyla algılıyoruz. Yalnızca fiziksel olguları değilhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif sosyolojikhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif psikolojikhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif ekonomikhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif kültürel vb. bilgi alanlarının hepsi doğa olaylarıdır. Özetlehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanla ve çevresiyle ilgili olan her olgu bir doğa olayıdır. İnsanoğluhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bu olguları bilmek ve kendi yararına yönlendirmek için varoluşundan beri tükenmez bir tutkuyla ve sabırla uğraşmaktadır.

Başka canlıların yapamadığını varsaydığımız bu isihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanoğlu aklıyla yapmaktadır.

Bilimin gücü

Bilimhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yüzyıllar süren bilimsel bilgi üretme sürecinde kendi niteliğinihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif geleneklerini ve standartlarını koymuştur. Bu süreçtehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif çağdaş bilimin dört önemli niteliği oluşmuştur: çeşitlilikhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif süreklilikhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yenilik ve ayıklanma.simdi bunları kısaca açıklamaya çalısalım.

çeşitlilik: Bilimsel çalışma hiç kimsenin tekelinde değildirhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif hiç kimsenin iznine bağlı değildir. Bilim herkese açıktır. İsteyen her kişi ye da kurum bilimsel çalışma yapabilir. Dilhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif dinhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif irkhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif ülke tanımaz. Böyle olduğu içinhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif ilgilendiği konular çeşitlidir; bu konulara sinir konulamaz. Hattahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bu konular sayılamazhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif sınıflandırılamaz.

Süreklilik: Bilimsel bilgi üretme süreci hiçbir zaman durmaz. Krallarhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif imparatorlar ve hatta dinler yasaklamış olsalar bilehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bilgi üretimi hiç durmamıştır; bundan sonra da durmayacaktır.

Yenilik: Bir evrim süreci içinde her gün yeni bilimsel bilgilerhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yeni bilim alanları ortaya çıkmaktadır. dolayısıylahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bilimehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif herhangi bir anda tekniğin verdiği en iyi imkânlarla gözlenebilenhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif denenebilen ye da var olan bilgilere dayalı olarak usavurma kurallarıyla geçerliği kanıtlanan yeni bilgiler eklenir.

ayıklanma: Bilimsel bilginin geçerliği ve kesinliği her anhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif isteyen herkes tarafından denetlenebilir. Bu denetim sürecindehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yanlış olduğu anlaşılan bilgiler kendiliğinden ayıklanır; yerine yenisi konulur.

Bilimsel Bilginin Özellikleri

* Bilim olgusaldır. Olgusal olmak demek bilimin gözlenebilir olgulara dayanması demektir.
* Bilim mantıksaldır. araştırma sonuçlarının kendi içerisinde tutarlı olması gerekir.
* Bilim genelleyicidir. Bilim tek tek olgularla değil olgu türleriyle uğraşır.
* Bilim nesneldir (Objektif). Bilimsel bilgihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bireyin kişisel görüsünden bağımsızdır.
* Bilim eleştiricidir.

Bilimin Değeri

Bilimhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif doğal ve sosyal gerçekliğin daha iyi anlaşılmasını ve belirli ölçüde de olsa denetlenmesini sağlar. Toplumun itici gücünühttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif üretim biçimini ve gelişmesini belirler. Bir toplumun bilim düzeyihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif onun gerihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif az gelişmiş ye da gelişmiş olduğunun ölçütüdür.

Bilim üç bakımdan değerlidir:

1. Bilimin her şeyden pratik bir değeri vardır. Başka bir deyişle bilim bize hem bireysel ve hem de toplumsal yaşantımızdahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif teknoloji yoluyla büyük yararlar sağlar. Bilim sayesinde teknoloji üreten insanhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif dünyadaki yaşantısının süresini uzatabilirhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif temel problemlerini çözebilirhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yaşamını niteliksel olarak ve manevi bakımdan geliştirilebilir. Bilim bundan dolayıhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bir toplumun itici gücüdür. Toplumun üretim tarzını ve itici gücünü belirler.

2. Entelektüel değeri vardır. Yani bilim insanin bilme isteğinihttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif merakini tatmin eder. İnsana evreni anlama olanağı sağlar. İnsan bilim sayesinde doğal ve toplumsal gerçekliği anlayabilir.

3. Ahlaki değeri vardır. Buna göre bilim insana belirli bir dünya görüsü oluşturmahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif belli ilkelere göre düşünmehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif dünyaya bilimin sağladığı verilere göre bakma olanağı verir. Yani bilim insanlara bilimsel bir zihniyet kazandırır. Bilimsel zihniyet isehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanlara dürüst ve tarafsız olmayıhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif karşılaşılan problemleri sabırlıhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif ayrıntılı ve uzak görüşlü bir biçimde ele almayı öğretir ki bunlar ahlak ve erdemin en önemli özellikleri arasındadır.

Bilimsel zihniyetinhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif insanların daha erdemli ve yüksek ahlaklı olmalarını sağlayacağını düşünmek bos bir hayal değildir. Yasan sahip olabileceği bilimsel zihniyet yoluyla hem kişisel yasayışını ve hem de toplumsal yasayışını düzenleyebilir; insan bu sayedehttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif içinde yasadığı toplum için çalışmayı öğrenebilir.

Bilim Tarihi Nedir?

Bilim tarihi kısaca bilimin doğuş ve gelişme öyküsüdür. Amacı nesnel bilginin ortaya çıkmahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif yayılma ve kullanılma koşullarını incelemektir.
Bilim çoğu kez sanıldığı gibi ilk defa ne Rönesans’tan sonrahttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif ne de Bati dünyasında ortaya çıkmıştır. Bilim; insanlığın kafa ürünüdür. Kökleri ilkel toplumların yaşamına kadar uzanır.

Bilimsel yöntem

Amacı evreni anlamak ve açıklamak olan biliminhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bu amaca ulaşmak için izlediği yola bilimsel yöntem adi verilir. Bilimsel yöntemhttp://www.izafet.com/images/smilies/smilev.gif bilim adamlarının ortaklasa olarak kullandıkları belirleme ve açıklama yollarını kapsayan bir süreçtir.