Fırtına_
05-05-2009, 12:05
ELEKTRİK AKIMININ - ISI ETKİSİ
Dirençler, elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür.
Bir direncin t sürede kaynaktan çektiği enerji
E = V.i.t dir.
V : Direncin uçları arasındaki gerilim ( Volt )
i : Dirençten geçen akım ( Amper )
t : Direncin çalışma süresi ( Saniye )
Birimi joule dür.
V = i.R olduğundan, enerjinin dirence bağlı büyüklükleri
E = i² R t
Enerjinin korunumu ilkesine göre direncin üreteçten çektiği elektrik enerjisi, ısı olarak yayılan enerjiye eşittir.
Elektrik ve ısı enerjilerinin birimleri farklı olduğundan eşitlik birim çevirmesi yapılarak yazılır.
ELEKTRİK AKIMININ IŞIK ETKİSİ
****ller belirli sıcaklıktan sonra ışıma yaparlar. Dolayısı ile ışık kaynağı olarak kullanılabilirler.
Dirençli bir lambanın parlaklığı lambadaki direncin gücü ile doğru orantılıdır.
Lambanın gücü ( parlaklığı ),
P = V.i
P = i.R.i
P = i².R
Özdeş lambalardan kurulu devrede;
1) En parlak yanan ana kol akımı üzerinde ( üretece seri ) olan lambadır.
2) Ana kol üzerinde lamba yok ise üretece paralel olan lamba en parlak yanar.
3) Bu durum da yoksa akımı ya da gerilimi büyük olanın parlaklığı en fazladır.
ELEKTRİK AKIMININ KİMYASAL ETKİSİ
Elektrik akımı çözeltiden geçtiğinde akımın büyüklüğüne bağlı olarak madde açığa çıkar.
Örneğin, suyun elektrolizi yapılınca katotta ( - uç ) hidrojen, anotta ( + uç ) ise oksijen gazlarının açığa çıktığı bilinmektedir.
Bu düzenek, saf su içine yeterli miktarda sülfrik asit katılmasıyla hazırlanır. Bu işlem elektrik akımını iletmeyen saf suyun iletkenlik kazanmasını sağlar.
Devrede bulunan özdeş kaplar özdeş direnç gibi davranır.
Katot ve anotta açığa çıkan gaz hacimleri devreden geçen yük miktarı dolayısı ile akım doğru orantılıdır.
Vgaz α q
Vgaz α i
Devreden geçen yük, akımın şiddetine ve devrenin çalışma süresine bağlı olduğundan elektroliz kaplarınnda açığa çıkan gaz miktarı akım ve süreyle doğru orantılıdır.
Vgaz α q
Vgaz α i.t
Aynı akımın elektroliz kabında açığa çıkardığı hidrojen gazı hacmi oksijeninkinin iki katıdır.
VH = 2V0
Elektrik Akımının Magnetik Etkileri
ELEKTRİK AKIMININ MAGNETİK ETKİLERİ
Akım geçen telin oluşturduğu magnetik alan
Şekilde pusula iğnesinin üzerinden tel geçecek şekilde devre kurulup anahtar kapatılıp telden yeterince akım geçtiğinde pusula iğnesi aniden saparak tele dik konuma gelir. Pusulanın sapması yerin magnetik alanından başka bir magnetik alanın meydana geldiğini gösterir. Bu alan elektrik akımlarının çevresinde meydana gelen magnetik alandır. Bu alanların kaynağı elektrik yüklerinin hareketidir. Telden uzaklaştıkça magnetik alanın şiddeti azalır. Tele yaklaştıkça magnetik alanın şiddeti artar. Telden geçen akımın artması da magnetik alanın şiddetini artırır. Akımın azalması ise magnetik alanın şiddetini azaltır.
Akım geçen telin çevresinde iç içe daireler şeklinde magnetik alan çizgileri oluşur. Herhangi bir noktadaki magnetik alan vektörünün yönü, bu alan çizgilerine teğettir.
Dirençler, elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür.
Bir direncin t sürede kaynaktan çektiği enerji
E = V.i.t dir.
V : Direncin uçları arasındaki gerilim ( Volt )
i : Dirençten geçen akım ( Amper )
t : Direncin çalışma süresi ( Saniye )
Birimi joule dür.
V = i.R olduğundan, enerjinin dirence bağlı büyüklükleri
E = i² R t
Enerjinin korunumu ilkesine göre direncin üreteçten çektiği elektrik enerjisi, ısı olarak yayılan enerjiye eşittir.
Elektrik ve ısı enerjilerinin birimleri farklı olduğundan eşitlik birim çevirmesi yapılarak yazılır.
ELEKTRİK AKIMININ IŞIK ETKİSİ
****ller belirli sıcaklıktan sonra ışıma yaparlar. Dolayısı ile ışık kaynağı olarak kullanılabilirler.
Dirençli bir lambanın parlaklığı lambadaki direncin gücü ile doğru orantılıdır.
Lambanın gücü ( parlaklığı ),
P = V.i
P = i.R.i
P = i².R
Özdeş lambalardan kurulu devrede;
1) En parlak yanan ana kol akımı üzerinde ( üretece seri ) olan lambadır.
2) Ana kol üzerinde lamba yok ise üretece paralel olan lamba en parlak yanar.
3) Bu durum da yoksa akımı ya da gerilimi büyük olanın parlaklığı en fazladır.
ELEKTRİK AKIMININ KİMYASAL ETKİSİ
Elektrik akımı çözeltiden geçtiğinde akımın büyüklüğüne bağlı olarak madde açığa çıkar.
Örneğin, suyun elektrolizi yapılınca katotta ( - uç ) hidrojen, anotta ( + uç ) ise oksijen gazlarının açığa çıktığı bilinmektedir.
Bu düzenek, saf su içine yeterli miktarda sülfrik asit katılmasıyla hazırlanır. Bu işlem elektrik akımını iletmeyen saf suyun iletkenlik kazanmasını sağlar.
Devrede bulunan özdeş kaplar özdeş direnç gibi davranır.
Katot ve anotta açığa çıkan gaz hacimleri devreden geçen yük miktarı dolayısı ile akım doğru orantılıdır.
Vgaz α q
Vgaz α i
Devreden geçen yük, akımın şiddetine ve devrenin çalışma süresine bağlı olduğundan elektroliz kaplarınnda açığa çıkan gaz miktarı akım ve süreyle doğru orantılıdır.
Vgaz α q
Vgaz α i.t
Aynı akımın elektroliz kabında açığa çıkardığı hidrojen gazı hacmi oksijeninkinin iki katıdır.
VH = 2V0
Elektrik Akımının Magnetik Etkileri
ELEKTRİK AKIMININ MAGNETİK ETKİLERİ
Akım geçen telin oluşturduğu magnetik alan
Şekilde pusula iğnesinin üzerinden tel geçecek şekilde devre kurulup anahtar kapatılıp telden yeterince akım geçtiğinde pusula iğnesi aniden saparak tele dik konuma gelir. Pusulanın sapması yerin magnetik alanından başka bir magnetik alanın meydana geldiğini gösterir. Bu alan elektrik akımlarının çevresinde meydana gelen magnetik alandır. Bu alanların kaynağı elektrik yüklerinin hareketidir. Telden uzaklaştıkça magnetik alanın şiddeti azalır. Tele yaklaştıkça magnetik alanın şiddeti artar. Telden geçen akımın artması da magnetik alanın şiddetini artırır. Akımın azalması ise magnetik alanın şiddetini azaltır.
Akım geçen telin çevresinde iç içe daireler şeklinde magnetik alan çizgileri oluşur. Herhangi bir noktadaki magnetik alan vektörünün yönü, bu alan çizgilerine teğettir.