denizci
12-12-2007, 06:06
Erotik düşünceler, cinsellikle ilgili bütün konulara derin bir il*gi, vücutla ilgili yoğun endişe*ler, davranışlar konusunda kafa karı*şıklığı (başkalarının davranışlarıyla karşılaştırma) ve anne-babanın uyarı*larıyla vücudun dürtüleri arasında köşeye sıkışmışlık duygusu: ergenlik çağında cinsellik çok heyecan verici olabileceği gibi, erişkinlerdeki gibi suçluluk, kaygı ve karmaşık sorunlar*la da dolu olabilir. Bununla birlikte, cinselliğin istenmeyen sonuçları olan cinsel enfeksiyonların ve gebeliğin ergen üzerindeki etkileri erişkinde-kinden çok daha hırpalayıcıdır.
Günümüzde gençler anne-babalarının gençlik dönemleriyle karşılaş*tırıldığında daha özgürmüş gibi gö*rünüyor, ama cinsel olarak kendileri*ni kanıtlamaya zorlayan çevre baskı*sı ergenliği daha da sersemletici bir deneyime dönüştürüyor. Günümüz*de ergenler arasında ilk cinsel dene*yim yaşı giderek düşüyor ve isten*meyen gebelik oranı artıyor. İngiltere’de ergenlerde gebelik oranı yak*laşık 100 000 iken, yakın zamanda yapılan bir araştırma erkeklerin %50’sinin, kadınların ise üçte ikisi*nin cinsel ilişkiye çok erken başladı*ğı inancında olduğunu gösteriyor.
Birçok ergen cinsel ilişki için he*nüz çok erken olduğunu düşünebi*lir; ancak kafaları mastürbasyon, âdet kanamaları, gece boşalmaları ve kendi cinsel yönelimlerine ilişkin sorunlarla meşguldür. Ergenin çev*resindeki erişkinler de bazen birbi*riyle çelişen tavsiyelerde bulunarak, ergenin kafasının daha da karışması*na neden olabiliyor. Türkiye’de er*genlik çağındaki gençlerin bütün bu konularda güvenilir kaynaklardan önyargısız ve açık yanıtlar elde etme olanakları son derece sınırlı olmakla birlikte, son yıllarda bu doğrultuda bazı adımlar atılmaya başlandı.
MASTÜRBASYON
Kendi kendini tatmin ya da mastür*basyon (kişinin haz almak ve orgaz*ma ulaşmak amacıyla kendi cinsel organlarını okşaması) ergenlik ça*ğındaki erkek çocuklarda doğal sayı*lıp, geniş kabul görüyor, ama ergen*lik çağındaki çok sayıda genç kız da mastürbasyon yapıyor ve erişkinlik çağında da buna devam ediyor. Er*genlerde mastürbasyon cinsel haz-ları ve boşalmayı kendi başına gü*venli bir yoldan keşfetmeye olanak veren yararlı bir yöntemdir ve sonra*ki cinsel aktivitelerde ön sevişme sı*rasında kişinin nelerden hoşlandığını anlamasına yardımcı olabilir. Ayrıca kişinin orgazma ulaşabileceğini gös*termeye de yardım eder.
Erkekler elleriyle ya da bir yüzeye (örneğin yatağa) dayanarak penisin gövdesini ve başını ovuşturma yo*luyla mastürbasyon yapar. Kızlar art arda hafif hareketlerle klitorisi uyara-bilir ve vajina ile göğüslerini okşayabilirler. Mastürbasyonda “normal” kabul edilebilecek bir sıklık yoktur; bazı kişiler günde birkaç kez, bazıları ise haftada bir ya da daha seyrek mastürbasyon yapabilir. Ayrıca mas*türbasyon yapmak istememek de son derece normaldir.
Geçmişte mastürbasyonun doğal olmadığı, hatta zararlı olabileceği, insanın kör olmasına yol açabileceği düşünülürdü. Oysa günümüzde en güvenli seks olarak değerlendiriliyor ve birçok erişkinin yaşam boyu uy*guladıkları son derece normal bir davranış olarak kabul ediliyor.
EŞCİNSEL DUYGULAR
Ergenlik çağı genellikle duyguların çok yoğun yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde tutkulu arkadaşlıklar geliştirilir ve her iki cinsten hayran olunan kişilere karşı derin duygular beslenebilir. Ergenlerin çoğu kendi cinsinden bazı kişilere bağlanır ve eşcinsel mi (homoseksüel, aynı cin*se ilgi duyan), yoksa heteroseksüel mi (karşı cinse ilgi duyan) oldukları konusunda kafa karışıklığı yaşayabi*lir. Ergenler kendi cinslerinden kişi*lerle çeşitli cinsel deneyimler de ya*şayabilir. Bütün bunlar son derece normaldir ve kişinin kendi cinselliği*ni keşfetmesinin bir parçasıdır.
Eşcinsel duygular ve deneyimler yaşayan birçok kişi daha sonra hete-roseksüel ilişkilere girer. Diğer bazı*ları kendi cinslerinden kişilere karşı güçlü duyguları olduğunu hisseder ve bu tercihi yaşam boyu sürdürür. Bazı kişiler de, tek bir kişiyle kalıcı bir ilişki sürdürebilmelerine karşın, her iki cinse de ilgi duyabilir. Her iki cinsiyetten kişiyle ilişkisi olan kişiler kendilerini “biseksüel” olarak adlan*dırabilir.
Toplumların çoğunda aileye önem verilip heteroseksüel ilişkiler normal kabul edilirken, homoseksüel ilişkiler anormal, günah ya da sapkın*lık sayılır. Dolayısıyla heteroseksüel dünyaya uyum yapma baskısı çok kuvvetlidir. Oysa gerçekte insanların çoğu için cinsellik geniş bir yelpaze*dir; kişi karşı cinsle cinsel ilişkiyi ter*cih edebilir, ama bazı koşullarda aynı cinsten kişilere de ilgi duyabilir ya da bunun tam tersi yaşanabilir.
Eşcinsellerin çoğu çok küçük yaşlardan başlayarak kendilerinin “gay” olduklarını bildiklerini söylü*yor. Cinselliği konusunda kişinin ka*fası karışıksa, kendisine zaman tanı*yarak bu konuyu dikkatle irdelemesi gerekir. Bazı kişiler kendi cinsellikle*rini reddederek evlenmeye ve ço*cuk sahibi olmaya kadar gidiyor, ama bu çoğu zaman daha büyük bir mutsuzluğa neden oluyor. Gerçi eş*cinsel yaşam birçok soruna ve çatış*maya yol açabilir, ama bu konuda dürüst olmak daha iyi olabilir.
OYNAŞMA
Cinsellik konusuna merak duymak ve bazı şeyleri denemek normaldir. Gençlerin çoğu cinselliği dudaktan öpüşerek, dilleriyle öpüşerek, bazen de elbiselerinin üzerinden birbirleri*nin vücuduna dokunarak dener. Öte yandan, kişiler bazen elbiselerini çı*kararak da birbirlerinin vücudunu okşayabilir ve birbirlerine mastür*basyon yapabilir. Bunlar cinsel bir*leşme öncesindeki “ön sevişmeye” benzer ve sonunda cinsel birleş*meyle sonuçlanabilir.
Dolayısıyla, denemelerin hazzına varmak istiyorsanız başlangıçtan iti*baren her iki eşin nereye kadar git*meye hazır olduğunu belirlemekte yarar vardır. Ne kadar “kendinden geçerse geçsin” hiç kimsenin diğeri*ni oynaşma ya da öpüşmeyi bir adım ileri götürme konusunda zor*lamaya hakkı yoktur. Oynaşma cin*sel birleşmeye götürüyorsa, gebeli*ğin ve enfeksiyonların önlenmesi için prezervatif kullanma konusu ele alınmalıdır . Ayrıca oynaşma sırasında meninin vajinanın yakınına boşalma-ması gerektiği gözden kaçırılmama*lıdır; bu durumda cinsel birleşme ol*madan da gebe kalmak mümkün*dür. Dahası, eşlerden birinin cinsel organına dokunduktan sonra öteki*nin cinsel organlarına dokunan par*maklarla enfeksiyon bulaşabilir. En*feksiyonları önlemek için derideki ya da parmaklardaki kesikler su geçir*meyen plastikle kapatılmalıdır; er*kek ve kadın prezervatifi de kullanılabilir. Oral seksin güvenli olması için çeşitli tatlarda prezervatifler sa*tılmaktadır.
Oynaşmanın sınırları konusunda her iki eş de aynı görüşteyse, bu yöntem cinsel birleşmenin doğura*bileceği sorunlar olmaksızın cinsel*likten zevk almanın çok hoş ve ol*dukça güvenli bir yolu sayılabilir.
İLK CİNSEL BİRLEŞME
İlk cinsel birleşme, erişkinler dünya*sına adım atmada önemli bir geçiş töreni olarak görülür. Üzerinde doğ*ru dürüst düşünmeden hızla bu adı*mı atmak kolaydır. Yeni bir durum söz konusu olduğu için, deneyimli iki kişi arasında bile ilk cinsel ilişkide çoğu zaman birçok beceriksizlik ya*şanır. Her iki eş de deneyimsizse, durum daha da güç olabilir; eşlerin ikisi de çekingen, sinirli ve endişeli lacaktır.
Dolayısıyla, kişilerin za*man ayırarak önce birbirlerini tanı*maları ve birbirlerinin vücutlarına alışmalarında yarar vardır. Daha da önemlisi, prezervatif kullanılması konusu ve gebeliği önleyici yön*temler önceden ele alınmalıdır. Gençlerin %70-80′i ilk cinsel birleş*mede prezervatif kullandığını belirti*yor. Gençlerde doğurganlık yüksek olduğu için, kadının istenmeyen ge*beliği önleyici (kontraseptif) hap kullanması, erkeğin de enfeksiyon*ları önlemek için prezervatif kullan*ması akla uygun olabilir (aşağıya, Gebeliği önleyici yöntemler bölü*müne bakınız).
GEBELİK,GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER VE CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR
Cinsel ilişki gebeliğe, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara ya da her iki*sine birden yol açabilir. Bunların iki*sinin de olmaması için her iki eşin de eşit sorumluluk yüklenmesi, is*tenmeyen bir gebelik olursa bu so*runun üstesinden gelmede eşit rol almaları gerekir. Bu gibi konularda, medikososyal merkezlerine, AÇSAP merkezlerine, sağlık ocaklarına ve hastanelerin ilgili birimlerine (aile hekimi, jinekoloji, üroloji) başvurula*bilir. Telefonla danışmanlık hizmet*leri veren merkezler de vardır. Bu gibi merkezlerde çalışan doktorlar sır saklamakla yükümlüdür.
Gebeliği önleyici haplar (kontraseptif haplar) doktorun önerisiyle kullanılmalıdır. Gerektiği gibi uygu*lanırsa gebeliği önleyici etkisi güçlü*dür. Ama cinsel yolla bulaşan hasta*lıklara karşı önlem alabilmek için da*ima prezervatif de kullanılmalıdır. Prezervatifler HIV (AİDS), belsoğukluğu, klamidya ve trikomonyaz gibi enfeksiyonlara karşı iyi bir korunma sağlar, ama cinsel organlarla temastan önce takılmalıdır. Genital siğil ve herpese karşı da bir ölçüde koruma sağlar.
Genç kız gebeliği önleyici hap kullanmıyorsa ve prezervatifsiz cin*sel ilişki yaşanırsa ya da ilişki sırasın*da prezervatif yırtılır ya da penisten çıkarsa, gebelik riskini azaltmak için olayı izleyen 72 saat içinde acil kontraseptif kullanılabilir (buna “er*tesi sabah hapı” adı da veriliyor, ama ilişkiden sonra üç gün boyunca etkili olduğu için aslında bu doğru bir tanımlama değil). Bu yöntemde 12′şer saat arayla ikişerden dört hap alınır ve gebe kalma riski yüzde 2-3′e düşürülür. Türkiye’de de Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması merkezlerine ya da kadın doğum kliniklerine bu amaçla başvurulabilir; ayrıca, HIV bulaşma kuşkusu oldu*ğunda, 48 saat içinde bu
Günümüzde gençler anne-babalarının gençlik dönemleriyle karşılaş*tırıldığında daha özgürmüş gibi gö*rünüyor, ama cinsel olarak kendileri*ni kanıtlamaya zorlayan çevre baskı*sı ergenliği daha da sersemletici bir deneyime dönüştürüyor. Günümüz*de ergenler arasında ilk cinsel dene*yim yaşı giderek düşüyor ve isten*meyen gebelik oranı artıyor. İngiltere’de ergenlerde gebelik oranı yak*laşık 100 000 iken, yakın zamanda yapılan bir araştırma erkeklerin %50’sinin, kadınların ise üçte ikisi*nin cinsel ilişkiye çok erken başladı*ğı inancında olduğunu gösteriyor.
Birçok ergen cinsel ilişki için he*nüz çok erken olduğunu düşünebi*lir; ancak kafaları mastürbasyon, âdet kanamaları, gece boşalmaları ve kendi cinsel yönelimlerine ilişkin sorunlarla meşguldür. Ergenin çev*resindeki erişkinler de bazen birbi*riyle çelişen tavsiyelerde bulunarak, ergenin kafasının daha da karışması*na neden olabiliyor. Türkiye’de er*genlik çağındaki gençlerin bütün bu konularda güvenilir kaynaklardan önyargısız ve açık yanıtlar elde etme olanakları son derece sınırlı olmakla birlikte, son yıllarda bu doğrultuda bazı adımlar atılmaya başlandı.
MASTÜRBASYON
Kendi kendini tatmin ya da mastür*basyon (kişinin haz almak ve orgaz*ma ulaşmak amacıyla kendi cinsel organlarını okşaması) ergenlik ça*ğındaki erkek çocuklarda doğal sayı*lıp, geniş kabul görüyor, ama ergen*lik çağındaki çok sayıda genç kız da mastürbasyon yapıyor ve erişkinlik çağında da buna devam ediyor. Er*genlerde mastürbasyon cinsel haz-ları ve boşalmayı kendi başına gü*venli bir yoldan keşfetmeye olanak veren yararlı bir yöntemdir ve sonra*ki cinsel aktivitelerde ön sevişme sı*rasında kişinin nelerden hoşlandığını anlamasına yardımcı olabilir. Ayrıca kişinin orgazma ulaşabileceğini gös*termeye de yardım eder.
Erkekler elleriyle ya da bir yüzeye (örneğin yatağa) dayanarak penisin gövdesini ve başını ovuşturma yo*luyla mastürbasyon yapar. Kızlar art arda hafif hareketlerle klitorisi uyara-bilir ve vajina ile göğüslerini okşayabilirler. Mastürbasyonda “normal” kabul edilebilecek bir sıklık yoktur; bazı kişiler günde birkaç kez, bazıları ise haftada bir ya da daha seyrek mastürbasyon yapabilir. Ayrıca mas*türbasyon yapmak istememek de son derece normaldir.
Geçmişte mastürbasyonun doğal olmadığı, hatta zararlı olabileceği, insanın kör olmasına yol açabileceği düşünülürdü. Oysa günümüzde en güvenli seks olarak değerlendiriliyor ve birçok erişkinin yaşam boyu uy*guladıkları son derece normal bir davranış olarak kabul ediliyor.
EŞCİNSEL DUYGULAR
Ergenlik çağı genellikle duyguların çok yoğun yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde tutkulu arkadaşlıklar geliştirilir ve her iki cinsten hayran olunan kişilere karşı derin duygular beslenebilir. Ergenlerin çoğu kendi cinsinden bazı kişilere bağlanır ve eşcinsel mi (homoseksüel, aynı cin*se ilgi duyan), yoksa heteroseksüel mi (karşı cinse ilgi duyan) oldukları konusunda kafa karışıklığı yaşayabi*lir. Ergenler kendi cinslerinden kişi*lerle çeşitli cinsel deneyimler de ya*şayabilir. Bütün bunlar son derece normaldir ve kişinin kendi cinselliği*ni keşfetmesinin bir parçasıdır.
Eşcinsel duygular ve deneyimler yaşayan birçok kişi daha sonra hete-roseksüel ilişkilere girer. Diğer bazı*ları kendi cinslerinden kişilere karşı güçlü duyguları olduğunu hisseder ve bu tercihi yaşam boyu sürdürür. Bazı kişiler de, tek bir kişiyle kalıcı bir ilişki sürdürebilmelerine karşın, her iki cinse de ilgi duyabilir. Her iki cinsiyetten kişiyle ilişkisi olan kişiler kendilerini “biseksüel” olarak adlan*dırabilir.
Toplumların çoğunda aileye önem verilip heteroseksüel ilişkiler normal kabul edilirken, homoseksüel ilişkiler anormal, günah ya da sapkın*lık sayılır. Dolayısıyla heteroseksüel dünyaya uyum yapma baskısı çok kuvvetlidir. Oysa gerçekte insanların çoğu için cinsellik geniş bir yelpaze*dir; kişi karşı cinsle cinsel ilişkiyi ter*cih edebilir, ama bazı koşullarda aynı cinsten kişilere de ilgi duyabilir ya da bunun tam tersi yaşanabilir.
Eşcinsellerin çoğu çok küçük yaşlardan başlayarak kendilerinin “gay” olduklarını bildiklerini söylü*yor. Cinselliği konusunda kişinin ka*fası karışıksa, kendisine zaman tanı*yarak bu konuyu dikkatle irdelemesi gerekir. Bazı kişiler kendi cinsellikle*rini reddederek evlenmeye ve ço*cuk sahibi olmaya kadar gidiyor, ama bu çoğu zaman daha büyük bir mutsuzluğa neden oluyor. Gerçi eş*cinsel yaşam birçok soruna ve çatış*maya yol açabilir, ama bu konuda dürüst olmak daha iyi olabilir.
OYNAŞMA
Cinsellik konusuna merak duymak ve bazı şeyleri denemek normaldir. Gençlerin çoğu cinselliği dudaktan öpüşerek, dilleriyle öpüşerek, bazen de elbiselerinin üzerinden birbirleri*nin vücuduna dokunarak dener. Öte yandan, kişiler bazen elbiselerini çı*kararak da birbirlerinin vücudunu okşayabilir ve birbirlerine mastür*basyon yapabilir. Bunlar cinsel bir*leşme öncesindeki “ön sevişmeye” benzer ve sonunda cinsel birleş*meyle sonuçlanabilir.
Dolayısıyla, denemelerin hazzına varmak istiyorsanız başlangıçtan iti*baren her iki eşin nereye kadar git*meye hazır olduğunu belirlemekte yarar vardır. Ne kadar “kendinden geçerse geçsin” hiç kimsenin diğeri*ni oynaşma ya da öpüşmeyi bir adım ileri götürme konusunda zor*lamaya hakkı yoktur. Oynaşma cin*sel birleşmeye götürüyorsa, gebeli*ğin ve enfeksiyonların önlenmesi için prezervatif kullanma konusu ele alınmalıdır . Ayrıca oynaşma sırasında meninin vajinanın yakınına boşalma-ması gerektiği gözden kaçırılmama*lıdır; bu durumda cinsel birleşme ol*madan da gebe kalmak mümkün*dür. Dahası, eşlerden birinin cinsel organına dokunduktan sonra öteki*nin cinsel organlarına dokunan par*maklarla enfeksiyon bulaşabilir. En*feksiyonları önlemek için derideki ya da parmaklardaki kesikler su geçir*meyen plastikle kapatılmalıdır; er*kek ve kadın prezervatifi de kullanılabilir. Oral seksin güvenli olması için çeşitli tatlarda prezervatifler sa*tılmaktadır.
Oynaşmanın sınırları konusunda her iki eş de aynı görüşteyse, bu yöntem cinsel birleşmenin doğura*bileceği sorunlar olmaksızın cinsel*likten zevk almanın çok hoş ve ol*dukça güvenli bir yolu sayılabilir.
İLK CİNSEL BİRLEŞME
İlk cinsel birleşme, erişkinler dünya*sına adım atmada önemli bir geçiş töreni olarak görülür. Üzerinde doğ*ru dürüst düşünmeden hızla bu adı*mı atmak kolaydır. Yeni bir durum söz konusu olduğu için, deneyimli iki kişi arasında bile ilk cinsel ilişkide çoğu zaman birçok beceriksizlik ya*şanır. Her iki eş de deneyimsizse, durum daha da güç olabilir; eşlerin ikisi de çekingen, sinirli ve endişeli lacaktır.
Dolayısıyla, kişilerin za*man ayırarak önce birbirlerini tanı*maları ve birbirlerinin vücutlarına alışmalarında yarar vardır. Daha da önemlisi, prezervatif kullanılması konusu ve gebeliği önleyici yön*temler önceden ele alınmalıdır. Gençlerin %70-80′i ilk cinsel birleş*mede prezervatif kullandığını belirti*yor. Gençlerde doğurganlık yüksek olduğu için, kadının istenmeyen ge*beliği önleyici (kontraseptif) hap kullanması, erkeğin de enfeksiyon*ları önlemek için prezervatif kullan*ması akla uygun olabilir (aşağıya, Gebeliği önleyici yöntemler bölü*müne bakınız).
GEBELİK,GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER VE CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR
Cinsel ilişki gebeliğe, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara ya da her iki*sine birden yol açabilir. Bunların iki*sinin de olmaması için her iki eşin de eşit sorumluluk yüklenmesi, is*tenmeyen bir gebelik olursa bu so*runun üstesinden gelmede eşit rol almaları gerekir. Bu gibi konularda, medikososyal merkezlerine, AÇSAP merkezlerine, sağlık ocaklarına ve hastanelerin ilgili birimlerine (aile hekimi, jinekoloji, üroloji) başvurula*bilir. Telefonla danışmanlık hizmet*leri veren merkezler de vardır. Bu gibi merkezlerde çalışan doktorlar sır saklamakla yükümlüdür.
Gebeliği önleyici haplar (kontraseptif haplar) doktorun önerisiyle kullanılmalıdır. Gerektiği gibi uygu*lanırsa gebeliği önleyici etkisi güçlü*dür. Ama cinsel yolla bulaşan hasta*lıklara karşı önlem alabilmek için da*ima prezervatif de kullanılmalıdır. Prezervatifler HIV (AİDS), belsoğukluğu, klamidya ve trikomonyaz gibi enfeksiyonlara karşı iyi bir korunma sağlar, ama cinsel organlarla temastan önce takılmalıdır. Genital siğil ve herpese karşı da bir ölçüde koruma sağlar.
Genç kız gebeliği önleyici hap kullanmıyorsa ve prezervatifsiz cin*sel ilişki yaşanırsa ya da ilişki sırasın*da prezervatif yırtılır ya da penisten çıkarsa, gebelik riskini azaltmak için olayı izleyen 72 saat içinde acil kontraseptif kullanılabilir (buna “er*tesi sabah hapı” adı da veriliyor, ama ilişkiden sonra üç gün boyunca etkili olduğu için aslında bu doğru bir tanımlama değil). Bu yöntemde 12′şer saat arayla ikişerden dört hap alınır ve gebe kalma riski yüzde 2-3′e düşürülür. Türkiye’de de Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması merkezlerine ya da kadın doğum kliniklerine bu amaçla başvurulabilir; ayrıca, HIV bulaşma kuşkusu oldu*ğunda, 48 saat içinde bu