PDA

Orijinalini görmek için tıklayınız : Dünyanın çölleri


_SoN_
10-25-2008, 15:28
Dünyanın büyük çölleri


Büyük Sahra Çölü Orta/Kuzey Afrika

Kalahari Çölü Güney Afrika
Namib Çölü Güneybatı Afrika
Atacama Çölü şili
Gobi Çölü Moğolistan
Arabistan Çölü Arabistan
Büyük Avustralya Çölü Batı Avustralya

Mojave Çölü Güneybatı Amerika
Painted Desert Güneybatı Amerika
Sonoran Çölü Kuzey Meksika
Thar Çölü Pakistan-Hindistan

Çöl bitkileri, yağmur yağdığı zaman çok hızlı büyür. Hatta yağmur sularını bünyelerinde depo ederek, kurak dönemlerde bundan istifade ederler. Böylece hayatiyetlerini uzun müddet devam ettirebilirler. Bazı çöl bitkileri de su bulmak için köklerini toprağın derinliklerine salarlar. Yaprakları çok küçük olup, diken halindedir. Suyun depo edildiği gövde kısımları geniş bir yapıya sahip olduklarından kuraklığa uymuşlardır.

Çöllerde, daha çok iri gövdeli hayvanlar yaşamaktadır. Bunlar vücutlarında su depo ederek uzun zaman susuz kalmaya tahammül ederler. Mesela deve ve devekuşu gibi. Bunun yanında çöllerde küçük çöl hayvanları da bulunmaktadır. Bunlar geceleri dışarı çıkar, gündüzleri inlerde serin yerlerde barınırlar. Bunlara misal olarak sürüngenler (kertenkele gibi), kemirgenler, tilki, muhtelif kuşlar vs. gösterilebilir.

Yeryüzünde geniş alanlar kaplayan çöller olarak; Arktik ve Antarktika (soğuk çöller), Arabistan, Orta Asya, Avustralya, Afrika (kurak-kumlu çöller)daki çölleri gösterebiliriz. Dünyanın en kurak çölü bir Güney Amerika ülkesi olan Şili’deki çöldür. Çöllerde km2ye 0.00078 ila 0.3 kişi düşmektedir. Yani 4 ila 128 km2ye bir kişi isabet etmektedir.

Çöllerde yağış çok azdır. Hatta bazı çöllerde 7-8 senede ancak bir defa yağış olmaktadır. Yıllık yağış miktarı, çölün durumuna göre 0.5 mm ile 25 mm arasında değişmektedir. Bazı çöllerde ise yıllık yağış miktarı 250 milimetreye kadar çıkabilmektedir. Bu tip çöller daha çok bozkır görünümündedir.

Güneş ışınları, hava sıcaklığı ve atmosferdeki nem ile alakasından dolayı, bir iklim etkisi sayılan buharlaşma, bütün çöllerde çok önemlidir. Dünyadaki bütün çöllerde toplam yıllık buharlaşma oranı, yıllık yağmurdan fazladır. Bu ise, sürekli bir su kaynağı olmadığı müddetçe su kütlelerinin meydana gelmesine mani olur.





daha fazlası

www.sonforum.org