ş dünyası, küresel dalgaya karşı acil eylem planı hazırlıyor
ABD'deki finansal kriz diğer ülkelere yayılıyor.
ABD'nin dördüncü büyük yatırım bankası Lehman Brothers'ın iflas başvurusunda bulunması ve Bank of America'nın Merrill Lynch'i satın alacağını açıklaması, Türkiye'de de endişeyle karşılandı.


Dünya piyasalarını altüst eden tsunaminin dalgalarının Türkiye'de yol açacağı muhtemel etkilerine karşı iş dünyası harekete geçti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) konuyu gelecek hafta masaya yatırıyor. Gelişmelerden uzun vadede olumsuz etkileneceklerini ifade eden TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "İhracatçılar olarak bu pazarlara mal satıyoruz. Etkilenmemek mümkün değil." diyor. Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu Başkanı Rızanur Meral, iş dünyasının kendini yeni duruma göre ayarlamasını istedi. Ahmet Nazif Zorlu ise, "Herkes ayağını yorganına göre uzatsın." uyarısında bulundu.

ABD'de başlayan finansal krizin dalga dalga Avrupa ve diğer ülkelere yayıldığına dikkat çeken işadamı Ahmet Nazif Zorlu, döviz geliri olmayanların döviz borcuna dikkat etmesi gerektiğini ifade ediyor. Zorlu, "Herkes dikkatli olmalı. Reel sektör temsilcilerine göre Türk bankalarının ve iş dünyasının yurtdışından borçlanması zorlaşacak. İş dünyasının kendilerini yeni duruma göre ayarlamasını isteyen Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral'in tavsiyeleri şöyle: Kasırga gelmeden ana tedbirler alınmalı, stoklar azaltılmalı, tahsilatlar hızlandırılmalı, nakde dönülmeli, kısa vadede dövizle borçlanılmamalı. Krizin tüketicileri tedirgin ettiğine işaret eden İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) Başkanı İsmail Gülle, "Finans krizi sebebiyle bizim önemli pazarlarımızdan AB ülkelerinde durgunluk söz konusu. Bu da belki kısa vadede olmasa da orta ve uzun vadede bizleri olumsuz etkileyecek." değerlendirmesinde bulunuyor.

Dünya Gayrimenkul Enstitüsü (ULI) Türkiye Başkanı Haluk Sur'a göre Amerika'daki iflaslar Türkiye'de yatırımlar için yurtdışından uzun vadeli finans ve kaynak edinmesini zorlaştıracak. Dünya piyasaları gelişmelere karşı gerekli tedbirleri almış görünüyor. Haluk Sur, gelişmeler sebebiyle Türkiye'de faizlerin kısa sürede inmeyeceği tahmininde bulunuyor. İstanbul Mortgage Genel Müdürü Bahadır Teker ise Lehman Brothers'ın iflasıyla başlayan sürecin devam edeceğini düşünüyor. "Başka şirketler de aynı sonla karşı karşıya kalacak. Yani daha kan akacak." diyen Teker, risk düzeyinin artması sebebiyle Türkiye'de hem yurtiçi hem de yurtdışından gelecek yatırımlarda daralmaya yol açabileceği görüşünde. Denizbank başekonomisti Dr. Saruhan Özel, Lehman Brothers'ın batışıyla başlayan süreci bir yeniden yapılanma döneminin ilk işareti olarak değerlendiriyor. Bu süreç içinde başka bankaların da batabileceğini belirten Özel, "ABD finansal sistemi uzun sürecek bir yeniden yapılanma içine girdi. Bu süreç Amerika ile de sınırlı kalmayacak, yakında Avrupa'ya da sıçrayacak." diyor. Bu sürecin uzamasının başta Türkiye olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde tedirginliğe sebep olduğunu aktaran Denizbank başekonomisti, özellikle doğrudan yabancı sermaye girişlerinde ciddi sıkıntılar yaşanabileceği görüşünde. AK Yatırım Banka Analisti Gökhan Aygün ise Türkiye'nin cari açık problemiyle karşı karşıya olduğuna işaret ediyor: "Bu da bizim gibi cari açık sorununu dış finansman yoluyla çözen ülkeler açısından risklerin daha da artması anlamına geliyor." Aygün'ün dikkat çektiği bir diğer konu da Türk şirketlerinin 170 milyar dolara ulaşan dış borcu.